Arme beleggingsadviseur

Een aantal dagen geleden bezocht ik als test een filiaal van een grootbank om te praten over beleggingen. De vaststellingen die ik daar deed, laten mij een aantal conclusies trekken. Vooral over de toekomst van de beleggingsadviseur, maar ook over het aanbod van de bank en de gevolgen daarvan voor de klant.

Ik ga het artikel zo algemeen mogelijk houden omdat ik vermoed dat het resultaat van deze test eerder algemene regel ( MIFID II legt het zo op) is en ik ook wil vermijden dat personen of instellingen zich persoonlijk geviseerd voelen. Wil je daar bevestiging (of ontkenning) van krijgen, dan daag ik je uit om zelf deze test ook eens te proberen. Wij zijn echt nieuwsgierig of jij soms toch een andere ervaring hebt…

Test:

Ik stap een kantoor van een grootbank binnen na een afspraak met de bedoeling een advies te krijgen over een mogelijke belegging van een vrij belangrijke som (bijna €100.000). De procedure die doorlopen wordt, is min of meer dezelfde bij alle banken, of zou die moeten zijn volgens de vernieuwde MIFID-regels. Je kan het erg makkelijk testen bij jouw bank.

Ik heb me met opzet gehouden aan de regel om zo eerlijk mogelijk op alle vragen een correct en eerlijk antwoord te geven om te vermijden dat ik door een leugentje of een inconsequentie door de mand zou vallen. Ik heb ook laten verstaan dat ik geen beginneling was, maar heb natuurlijk niet gesproken over MijnKapitaal. Misschien had ik beter niet gezegd dat ik heel wat ervaring had met Tak23 en er geen fan van ben, want op het einde van het gesprek bij de resultaten werd die optie onmiddellijk afgesloten: ik kan alzo nu niet concluderen of die producten al of niet in de kijker worden gezet. Waarschijnlijk wel, want daar zijn nog veel meer commissielonen te halen.

Gelukkig was ik van plan om open kaart te spelen want na de obligate koffie, die ik nooit kan weerstaan, was de eerste vraag: “Mag ik jouw paspoortgegevens in mijn computer inbrengen ?”

Dan werd mijn financiële kennis gecontroleerd en die was natuurlijk overal voldoende. Voor obligaties, aandelen, beleggingsverzekeringen zonder kapitaalbescherming en gestructureerde producten met kapitaalbescherming kreeg ik een NEEN bij ervaring omdat ik de laatste 5 jaar zulke producten niet heb gekocht. Nochtans hebben heel wat mensen, die hier in de omgeving als verzekeringsmakelaar door het leven gaan, hun kennis over die twee laatste producten minstens voor een gedeelte aan mij te danken. Zo’n 20 jaar geleden heb ik daar uren en dagen les over gegeven.

Dan kwam mijn financiële situatie aan bod en zoals geschreven, heb ik daar vrij eerlijk een antwoord op gegeven. Laat me toe om daar hier niet verder op in te gaan.

Op basis van al die gegevens klasseerde de computer van de bank mij als NEUTRAAL profiel (4 op de schaal van 1 tot 7). Ik had nochtans gesteld dat ik bij een daling van 20% eerder fondsen zou bijkopen en dat ik bereid was om verantwoorde risico’s te nemen.

Omdat deze classificatie mij toch enigszins verbaasde, vroeg ik of mijn leeftijd (>65j) hier een rol in speelde. Volgens mijn gesprekspartner zeker niet. Ik heb tijdens mijn beroepsloopbaan als opdracht ooit zo’n profileringstest tot in de diepste punten en komma’s uitgetest en weet alzo dat de leeftijd van de belegger één van de bepalende factoren is bij de bepaling van het profiel.

Resultaat van het vragenuurtje:

Ik mocht beleggen in een dakfonds waarvan het onderliggende specifiek gericht was op Europa. Ik kreeg wel de keuze tussen, mag ik het een “normaal” Europees dakfonds noemen en een identiek fonds met SRI-label.

Volgens mijn gesprekspartner was het een uitstekend fonds want het werd beheerd door het team dat het pensioenspaarfonds van de bank aanstuurt: “en dat haalt mooie resultaten“.

Waarom alleen Europa ?  “Onze analisten verwachten daar het beste resultaat.”

Op mijn vraag wat ik van dat fonds mag verwachten, volgde een lange stilte. Ik heb zelfs de vraag nog een keer moeten herhalen en verduidelijken dat ik dat niet op de euro of de percent nauwkeurig moest weten. Er was zelfs een telefoontje nodig naar een collega om dan via heel wat getokkel op de PC tot een cijfer te komen van Morningstar. Daar kwam een ontluisterende 2,14% tevoorschijn voor het laatste jaar. Thuis vond ik daarna dat het fonds nog maar een luttele 2 jaar geleden werd opgestart zodat er nog geen andere cijfers beschikbaar zijn. Dat was mijn gesprekspartner waarschijnlijk niet opgevallen of wist ze gewoon niet.

Algemene bedenkingen:

Als men tot de conclusie komt dat men er meer van af weet dan de “adviseur” en men zeker niet in discussie wil gaan, dan stapt men met een vrij onvoldaan gevoel (ik blijf beleefd) naar buiten. Ik vermoed dat ik gesproken had met iemand die nog niet zo lang in de business zat, want als dat niet het geval was dan stel ik mij vragen over de bank die zo iemand het veld instuurt, met naamkaartjes waarop klantenadviseur gedrukt staat. Of laat de gebrekkige kennis van de doorsnee belegger toe om mensen, met slechts enkele uurtjes opleiding, al als adviseur te bestempelen ?

Bedenkingen over de bank:

Als men via een hele reeks vragen een productnaam op het computerscherm ziet verschijnen, hoe weet ik dan dat ik niet te maken heb met “het product van de week” ? Iemand die er weinig van af weet, heeft totaal geen weerwerk. Intekenen en de volgende…

Volgens mij is een bankinstelling overtuigd of niet overtuigd van producten met een SRI-label. Ze allebei aanbieden als evenwaardig en de klant de keuze laten (50/50 werd zelfs gesuggereerd) lijkt me eerder opportunistisch en lichtelijk hypocriet. Je staat voor iets of je schaart je bij de supermarkten die alles verkopen.

Alhoewel de productfiche start met in grote letters te vermelden “Niet al uw eieren in één mand leggen” biedt men toch maar een dakfonds aan waarbij waarschijnlijk alle onderliggende (toch zeker de vermelde grootste 10) fondsen “huisfondsen” zijn. Mogelijk heeft de bank alle wijsheid en alle kennis in pacht en kunnen zij de beste service aan de klant bieden. De ervaringen die wij hebben bij MijnKapitaal biedt een heel andere kijk op de zaak.

Als mijn leeftijd echt geen rol speelt in de profilering, dan vraag ik mij af wat je allemaal moet komen vertellen om in een meer dynamisch profiel (5 of 6) terecht te komen. Het bedrag dat ik opgaf als roerend vermogen (want ook dat is natuurlijk een belangrijk item) laat nochtans toe dat ik tegen een stootje kan en dat zelfs voor iemand die met “grote vakantie” is.

Bedenkingen bij MIFID II:

Als men iets overreguleert, zoals hier,  en zelfs de procedures vastlegt “om de klant te beschermen” dan krijgt men een eenheidsworst van de bedenkelijkste soort. Ik vraag me af via welk lobbywerk die teksten tot stand zijn gekomen.

Ik moet steeds terugdenken aan de man die in zijn doctoraatsthesis over profielbepalingen voor beleggers tot de vaststelling kwam dat die a-sociaal zijn: iemand met weinig vermogen en een niet al te hoge opleiding mag alleen die producten kopen die amper rendement opleveren.  Als hij/zij arm is, hou hem arm..

Bedenkingen voor de klant:

Of die verplichte MIFID-vragenlijst je aan een goed product helpt, is maar de vraag. Op geen enkele manier kan je het resultaat aftoetsen. Zeker niet als je kennis van beleggen echt niet zo uitgebreid is want men beslist voor jou.

De toekomst zal het uitwijzen, maar dan wel op jouw kosten. Je betaalt al om te starten zo’n 2,50% op de te beleggen som en de bank boekt alvast elk jaar 1,80% beheerskosten op haar resultatenrekening. Of jij winst maakt, is van ondergeschikt belang. Je dient alle vragen te beantwoorden en bent dan ook nog eens zelf verantwoordelijk voor het resultaat: Noem jij dat echt advies of goede service ?

Zoeken naar een raadgever die werkt volgens het principe “no cure, no pay” (geen resultaat, geen betaling) is misschien een droom of een utopie.

Bedenkingen voor de adviseur:

Als je zo weinig meerwaarde kunt geven aan jouw klanten en je werk zodanig gestuurd wordt door die onvermijdelijke computer, dan mag je je wel eens gaan afvragen hoe snel jouw aanwezigheid overbodig wordt als de potentiële klant zich in staat acht omdat allemaal online zelf te behapselen via zijn onvermijdelijke smartphone. Op eigen houtje gaan bijstuderen om een bepaald niveau te bereiken, is waarschijnlijk nutteloos want je loopt de kans te botsen met de resultaten die jouw computer tevoorschijn tovert en die jouw bank wil/eist dat je “verkoopt”.

Begrijp je nu waarom ik mijn artikel met die titel begon ?

Vraag aan onze lezers:

Hebben jullie dezelfde ervaringen ?  Deel ze met ons !

Afsluiter:

Met wat opzoekingswerk via de computer kwam ik erachter dat de samenstelling van de mij aangeboden fondsen bestond uit ongeveer 47% Europese aandelen, 27% Europese obligaties, 16% vastgoed en bijna 11% cash. Om meer details te kunnen vinden, zou ik dan al die onderliggende sicavs moeten gaan opzoeken zijn en dat heb ik niet gedaan…

Ik heb beide fondsen ook ingevoegd in mijn databestand maar op basis van zo’n korte periode kan je onmogelijk een oordeel vellen…

Het feit dat die grootbanken steeds maar weer met “nieuwe” fondsen uitpakken, is volgens mij een duidelijk signaal. Eens je merkt dat “jouw” fonds toch niet je dat is, schotelt men je een ander voor. Het zijn toch jouw centen…