De voor – en nadelen van het uitschrijven van blanco cheques (SPAC)

Een SPV is een investeringsvehikel met een specifieke doelstelling en dit soort constructies  hebben in de naweën van de grote financiële crisis een zeer slechte reputatie gekregen. Deze vehikels staan buiten balans met de bedoeling dat ze activa/passiva binnen de balans geen schade kunnen toebrengen. Ze worden meestal opgestart omwille van deels fiscaal gunstige redenen, omwille van weinig administratieve rompslomp en met de bedoeling van één soort van transacties uit te voeren. Verder  kunnen ze ook zeer éénvoudig opgedoekt worden wanneer de het doel van de missie bereikt is. SPVs werden vroeger vnl opgericht voor project financiering, vliegtuig lease contracten en effectizering. En vooral dit laatste (rommel hypoteken crash 2008/09) was de aanleiding voor de slechte reputatie ex-post. Het was even windstil rondom het gebruik van SPVs, maar sinds 2020 is het terug in de mode.

SPACs – Quid? 

Een SPAC is een speciaal investeringsvehikel dat zich toespits op het geld ophalen op de markt (IPO of beursgang) dat gebruikt wordt om overnames uit te voeren. SPACs dateren reeds van vroeger maar de afgelopen maanden waren ze erg in trek. SPACs worden meestal gesponsord door een select aantal investeerders met een welbepaald doel voor ogen. En de afgelopen maanden was dit vnl gesitueerd in de technologie sfeer. Er schuilen echter adders onder het gras. Wanneer de SPAC geld ophaalt wordt er vaak uitermate weinig duiding gegeven omtrent de finale eindbestemming van het geld. Nu men doet dit niet omwille van frauduleuze motivatie, men doet dit vnl omwille van de wetgever. Hoe minder men specifieke info verleent, hoe sneller administratief de beursgang van de SPAC tot stand kan komen.  Vooraleer de SPAC beursgenoteerd wordt is de financiering (via de sponsors) reeds grotendeels bekend bij zij die de SPAC lanceren. De regelgever gaat er ook van uit dat dit het geval is en dat zij die meedoen – of ex ante hun financieel commitment hebben gegeven – weten wat er zoal met het geld gaat gebeuren. Daarom noemen outsiders of buitenstaanders deze constructie “blanco cheque vehikels” omdat er gewoon geen investeringsinfo over te verkrijgen valt. Tenzij de insiders die over de info beschikken maar ook hier is dit niet altijd klaar en duidelijk. Een SPAC tenslotte wordt ook doorgaans gelanceerd aan een initiële prijs van 10$.

2016-2020-2021: Piek SPAC en terug met beide voeten op de grond?

Op Wall Street verliep de opgang van SPAC gradueel. In 2016 sprak men van een totale beursgang van 3.2 miljard USD, in 2019 werd er voor een totaal van 13,6 miljard USD opgehaald. De exponentiële groei en doorbraak kwam er in 2020 toen er zo’n slordige 83,4 miljard USD via SPAC beursgangen werd opgehaald. Maar daar stopte het niet: In Q1 2021 werd dit jaarrecord reeds verbroken met 229 SPAC beursgangen ter waarde van 95,7 miljard USD. Maar het is niet alles goud wat blinkt, en voornamelijk de voorbije weken worden er rake klappen uitgedeeld bij beursgenoteerde SPACs. Tijdelijk uit de mode of is er meer aan de hand?

Eerst en vooral is de vijver van potentiële sponsors aanzienlijk maar niet oneindig groot. En wanneer er teveel aanbod komt van een bepaald product, zal de interesse tanen en betalen sponsors/investeerders niet ten allen prijze. Kortom, SPAC is het slachtoffer geworden van zijn eigen populariteit.  Hierin ligt reeds een deel van de verklaring voor de afgelopen brutale correctie. Ook is het zo – en dat is niet nieuw – dat men vooral tracht om toch een tip van de sluier op te lichten door de SPAC te linken aan een welluidende “naam” (PS: de hypotheek SPVs in 2008 hadden ook vaak zeer mooie epitheton ornansen dewelke zeer misleidend achteraf bleken te zijn). In het geval van SPAC gaat het dan om een “sector van de toekomst” of zelfs gelinkt aan een beroemdheid binnen de financiële sector (bv Bill Ackman, Pershing hedge fund) of  captains of industry in de zakenwereld (bv Richard Branson) . Het volgende voorbeeld zal meer duidelijkheid verschaffen:

Durfkapitalist Chamath Palihapitiya was een belangrijke pionier en gezicht van het recente SPAC verhaal. Hij is er reeds bij sinds de boom in 2018/2019 en heeft wat succesverhalen kunnen noteren. Nu enkele van zijn SPACs noteren nog boven de introductieprijs van 10 USD aangezien de rally op dit soort beursvehikels aanzienlijk is geweest.

Maar u merkt ook dat zelfs “bekende” of “welluidende” namen geen soelaas bieden in de neergang.  De slechtste SPAC – Virgin Galactic, Richard Branson en ruimte toerisme – zag de afgelopen weken zijn waarde zelfs meer dan halveren sinds de februari piek. En wat Clover Health betreft: De SPAC crashte gedurende de week van 12 april aangezien beurswaakhond SEC een onderzoek aankondigde ivm misleidende informatie naar investeerders tijdens de beurs lancering. Afgelopen vrijdag onderging het aandeel een mirakuleuze wederopstanding van maar liefst 20%. Reden: De RobinHood on-line meute – cfr GameStop manie afgelopen februari – ruikte bloed en begon massaal te speculeren tegen de “short” posities” ingenomen door hefboomfondsen.

Voorlopig verdict

Is er nog een toekomst weggelegd voor SPACs en SPVs?  Uiteraard, maar zowel goeder trouw als malefide praktijken zijn van alle tijden. Een vuistregel is dat men altijd twee maal nadenkt vooraleer men uitermate risicovolle investeringen overweegt. En vooral zichzelf eerst de vraag stelt “wat kan ik verliezen” en pas dan inschat wat potentiële winsten kunnen zijn. Tijdens manie periodes heeft men de neiging die eerst reflex wel eens te vergeten, met alle gevolgen vandien. Blind vertrouwen is een gedurfde benadering wanneer men zich vandaag op financiële markten begeeft. En dus moet men dubbel uitkijken wanneer het betrekking heeft op het uitschrijven van blanco-cheques.

Met speciale dank aan Christofer Govaerts