Mario Draghi: dapperheid of misverstand?

De intrede van Mario Draghi in de Italiaanse politiek is iets om te bewonderen. In slechts enkele dagen tijd heeft de voormalige ECB-baas de unanieme steun gewonnen van bijna de hele Italiaanse politiek, van de Vijfsterrenbeweging tot de Liga van Matteo Salvini, de Democratische Partij, Italia Viva van Matteo Renzi en Forza Italia van Silvio Berlusconi. Maar zal zo’n samengestelde bende er werkelijk in slagen een gemeenschappelijk beleid te voeren?

De commentaren van waarnemers zijn vol lof over de recente tour de force van Mario Draghi, en het is waar dat de manier waarop hij erin geslaagd is alle partijen rond hem te verenigen een prestatie is. Hieruit blijkt de immense politieke zin van de redder van de euro, die bevestigt dat hij een bekwaam onderhandelaar is, veel meer dan de figuur van de uitstekende technicus die ons gewoonlijk wordt voorgehouden zegt Florent Delorme, strateeg bij M&G Investments.

Super Mario schetste de hoofdlijnen van zijn acties voor de komende maanden:

• hoe de economie van het schiereiland het best weer op gang te brengen met de Europese meevaller van meer dan 200 miljard euro voor Italië
• hoe structurele hervormingen door te voeren in het ambtenarenapparaat, de rechterlijke macht en de arbeidsmarkt
• de modernisering van het Italiaanse industriële weefsel te bevorderen

Dat het noemen van liberaal geïnspireerde hervormingen de Vijfsterrenbeweging of de ELEC niet heeft afgeschrikt, is ook een hele prestatie. Maar men kan zich afvragen of deze heilige unie niet zal barsten in de loop van de maanden wanneer concrete beslissingen moeten worden genomen, zo onverzoenlijk zijn de standpunten van de twee partijen jarenlang gebleven. Laten we, om het kort te houden, niet vergeten dat de populisten aan de ene kant en de liberalen ter rechter- en ter linkerzijde aan de andere kant niet dezelfde diagnose stellen van de Italiaanse situatie. Wat de eerste groep betreft, is lange tijd aangenomen dat de moeilijkheden van het land verband hielden met het Europese keurslijf, met name de te sterke Europese eenheidsmunt. In dit analysekader bestaat de oplossing in het overhevelen van middelen van Noord-Europa naar zuidelijke landen die het slachtoffer zijn van een munt die slecht aan hun economie is aangepast. Wat dit laatste betreft, zijn de moeilijkheden van Italië vooral te wijten aan structurele rigiditeiten die tot onvoldoende productiviteit leiden. Volgens deze visie is het daarom noodzakelijk snel werk te maken van groeibevorderende hervormingen, zoals door Brussel is gevraagd.

Deze twee benaderingen zijn zo tegengesteld dat men zich afvraagt of het Italiaanse politieke wonder van de laatste dagen niet een misverstand is. Populisten zien Mario Draghi waarschijnlijk als de man die de gunst van Brussel kan winnen. De liberalen, de Europese Commissie en de markten denken daarentegen dat Maria Draghi in staat zal zijn pijnlijke veranderingen in de administratie en bij de Italiaanse bevolking vlot door te voeren. Als Mario Draghi daar daadwerkelijk in slaagt, zal hij ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als een uitzonderlijk politicus.