Pensioensparen in 2018: kiezen voor 960 of 1230 euro?

Sinds 2018 is het systeem van pensioensparen aangepast. Voortaan krijg je de keuze om 960 euro per jaar te sparen of het hogere bedrag van 1.230 euro. Je krijgt in ruil een belastingvermindering van resp. 30% en 25%.

Voortaan moet iedereen kiezen tussen beide bedragen. Maar wat is nu het meest voordelige: pensioensparen aan 960 euro of pensioensparen aan 1.230 euro? We nemen een lange aanloop om dit uit te klaren. Geen zin om alles te lezen? Dan kan je ook naar de conclusies verder in het artikel springen.

Update van april 2018: in de eerste maanden van 2018 was het nog niet mogelijk om voor het hogere bedrag te kiezen, omdat dit wettelijk nog niet geregeld was. Vanaf nu is dit wel het geval. De vraag blijft of alle banken en verzekeraars daar nu al klaar voor zijn.

Fiscaliteit pensioensparen

De fiscaliteit van pensioensparen is een vrij complexe materie. We beperken ons voor dit artikel tot de twee belangrijkste basisregels rond de fiscale aftrekbaarheid voor nieuwe contracten/stortingen vanaf 2018 en laten de uitzonderingen e.d. achterwege.

1. Het bedrag dat je jaarlijks stort, kan je aftrekken van je belastingen.

Dit betekent dus dat je enkel voordeel doet indien je voldoende geld verdient om effectief belastingen te betalen. Dit bedrag ligt ergens rond de 8.000 euro. Wie een inkomen heeft dat lager is, heeft geen enkel voordeel bij pensioensparen. De verkoper van pensioensparen zou je hier moeten op wijzen, maar helaas gebeurt dit niet altijd.

Let ook op: “belastingen betalen” is iets helemaal anders dan “belastingen bijbetalen” nadat je je aanslagbiljet krijgt. Ook wie “van de belastingen terug krijgt”, betaalt nog altijd belastingen op zijn inkomen.

Via de belastingaftrek recupereer je 30% of 25% van het gestorte kapitaal, afhankelijk of je 960 of 1.230 euro stort. Wie meer dan 960 euro stort, al is het maar één cent, komt automatisch in het lagere percentage terecht. Opletten dus. Maar er is meer….

2. Op je 60ste betaal je een eindbelasting

Op je 60ste verjaardag zal men een eindbelasting afhouden op het gevormde kapitaal. Die zgn. anticipatieve heffing bedraagt 8% op het volledige kapitaal.

Na de anticipatieve heffing op 60 kan je gewoon blijven sparen tot en met je 64ste, met fiscaal voordeel en zonder dat hier nog een eindbelasting op komt.

In het jaar waar je 60 wordt, wacht je best met storten tot na je verjaardag. Zo vermijd je dat dit bedrag belast wordt.

We brengen nog een kleine nuance aan: bij een pensioenspaarverzekering wordt je belast op het gespaarde bedrag incl. de gewaarborgde rente maar zonder de bonus. Bij een pensioenspaarfonds word je belast op je netto stortingen gekapitaliseerd aan een fictieve rentevoet van 4,75%. En dat laatste is wel speciaal, want misschien is het effectief rendement van je pensioenfonds wel lager dan 4,75%

Het belastingvoordeel dat blijft geven…

Wat gebeurt er nu met je belastingvoordeel ? Ga je er eens goed mee eten ? Ga je er mee op reis ?

Mijn stelling is: indien je ieder jaar aan pensioensparen doet, dan investeer je het belastingvoordeel van vorig jaar opnieuw in je pensioenspaarfonds of verzekering. En het jaar nadien deels opnieuw, en opnieuw en opnieuw …

Oei, ik hoor je al steigeren, want jij gebruikt ander geld voor het pensioensparen. Maar het idee van “ander geld” is in feite een illusie. Geld heeft immers geen geheugen en weet niet waar het vandaan komt. Zolang het geld van jou is, is het in feite één grote pot waar geld ingaat en uitstroomt, zonder enige identiteit. Je kan dus altijd stellen dat het geld van je belastingvoordeel is gebruikt om aan pensioensparen te doen. Of je nu wil of niet.

Het eerste jaar stort je dus 960 / 1230 euro en daar krijg je dus 288 / 307,5 euro van terug. Het jaar nadien moet je maar 672 / 922,5 euro kapitaal bijleggen als je dit voordeel terug investeert.

Hersenbreker: Het jaar nadien krijg je opnieuw 288 / 307,5 euro terug, waarvan 86 / 76 euro in feite afkomstig is van de 288 / 307,5 euro van de eerste teruggave. En het jaar nadien is dat 26 / 19 euro. En het jaar daarop is dat …

De eerste storting van 960 euro heeft dus tot gevolg dat je niet één keer geld terug krijgt, maar meerdere malen. Je mag hetzelfde geld van de belastingen telkens opnieuw aftrekken. Bizar of niet ?

De waarde van het geld

Bij pensioensparen spreken we over heel lange termijnen, vaak van 30 jaar of meer. En dat heeft zijn consequenties als we bedragen van nu en in de toekomst vergelijken. We bekijken dus even de rekenregels van “huidig” en “toekomstig” geld.

Iedereen weet wel dat de inflatie de waarde van het geld aantast. Met 100 euro zal je binnen 5 jaar veel minder kunnen kopen dan vandaag. Op heel lange termijn is dat effect redelijk dramatisch. Wie in 1981 een bedrag van 4.000 BEF (ca. 100 euro) neertelde voor iets, is nu 230 euro kwijt. Of die 100 euro uit 1981 is nu nog 44 euro waard in hedendaags geld.

Dit heeft één praktische consequentie. Je kan bedragen uit 1981 niet optellen of aftrekken van bedragen uit 2013. Net zomin als je appelen kan aftrekken van een voorraad peren. Het verschil is gewoonweg te groot.

Bij pensioensparen kan je evenmin het bedrag van het belastingvoordeel nu vergelijken met de heffing binnen pakweg 30 jaar. Als je die bedragen zomaar van elkaar aftrekt, dan is het resultaat totaal betekenisloos en misleidend. Je kan (bijna) evengoed euro’s van franken aftrekken.

Toch zien we in kranten en op fora vrijwel iedereen die fout maken bij het simuleren van het belastingvoordeel. Die resultaten zijn compleet foutief. MijnKapitaal pakt dit correct aan via een berekening van het geannualiseerde rendement.

Pensioensparen Simulatie 1: 30 jaar

We maken een simulatie. Jan en Piet zijn 30 jaar en beginnen met pensioensparen. Jan kiest voor de jaarlijkse storting van 960 euro en Piet kiest voor 1.230 euro. We indexeren deze bedragen ieder jaar met 2%.

We veronderstellen veder dat het pensioenspaarfonds een lange termijn rendement heeft van 4,75%. Hiermee wordt de berekening van de anticipatieve heffing een stukje eenvoudiger.

Je treft in de tabel telkens 3 kolommen aan. De kolom investering is het jaarlijkse (geindexeerde) bedrag dat je in pensioenspaarfonds stort. De kolom inleg bevat het bedrag dat je jaarlijks moet bijleggen. Het overige deel van de investering komt immers uit je belastingvoordeel van het jaar voordien. De kolom waarde bevat de evolutie van de geinvesteerde bedragen.

Na 30 jaar volgt voor Jan en Piet de anticipatieve heffing van 8%. Respectievelijk komt hun netto kapitaal uit op 74.400 en 95.300 euro.

Wat is nu het rendement? Vele mensen maken hier de fout door het totaal belegde bedrag (kolom investering of kolom inleg) te gaan delen voor het netto eindbedrag. Dit is totaal foutief want we spreken hier over een gespreide instap in de loop van 30 jaar. Het eerste deel van het kapitaal is 30 jaar belegd, terwijl het laatste bedrag slechts 1 jaar werd belegd.

De correcte berekening van het geanualiseerde rendement via een gespreide instap is een redelijk complex gegeven. Ik gebruikte hiervoor methode hkds. Hierbij probeer ik de bedragen in de kolom “inleg” te beleggen aan een fictief rendement tot het eindresultaat overeenkomt met het netto resultaat in de tabel.

Het fonds met een rendement van 4,75% levert uiteindelijk een netto rendement op van resp. 6,17% en 5,82%. Het belastingvoordeel + de heffing leveren dus uiteindelijk een meer-rendement op van 1,42% en 1,07% op jaarbasis.

Pensioensparen Simulatie 2: 50 jaar

We herhaalden de simulatie nogmaals vanaf de leeftijd van 50 jaar voor een duur van 10 jaar.

Daar zijn de geannualiseerde netto rendementen 8,76% en 7,78%. Of een meer-rendement van 4% en 3% t.o.v. het fonds.

Conclusies

…vanuit het standpunt van het fiscaal voordeel

Over een periode van 30 jaar bekeken is het fiscale voordeel vrij bescheiden: 1,4% op jaarbasis (960 euro). Wie kiest voor een storting van 1.230 euro valt dat voordeel verder terug tot een schamele 1% op jaarbasis. Nauwelijks nog de moeite waard.

Als je kiest voor 1.230 euro na je 50ste is dit fiscaal nog altijd een stuk minder aantrekkelijk, met een fiscaal voordeel van 3% tegenover 4% voor het bedrag van 960 euro. Het verschil is zelfs nog een stuk groter geworden in procentpunten.

Conclusie: wie kiest voor pensioensparen vanuit puur fiscale optimalisatie, moet resoluut kiezen voor 960 euro.

… vanuit het standpunt van het opgebouwde kapitaal

Bekijk even de netto totalen in de eerste twee simulaties. Je merkt dadelijk dat wie 30 jaren lang aan pensioensparen doet een relatief veel hoger bedrag behaalt dan wie slechts 10 jaar lang belegt. Dat is de kracht van het samengestelde rendement: winst bouwt winst op.

Het verschil tussen 960 en 1.230 euro per jaar laat zich ook merken in het eindkapitaal. Wil je dus een zo groot mogelijk bedrag bijeensparen, dan ben je beter af met het grootste maandelijkse bedrag.

Valkuil

Spaar je 960 euro, dan krijg je 30% belastingvoordeel. Vanaf 960,01 euro is het fiscale voordeel slechts 25%. Wie dus (per ongeluk) een iets hoger bedrag spaart dan 960 euro, kan dus heel wat euro’s qua belastingaftrek mislopen.

We raden daarom aan om te kiezen voor exact 960 euro of 1.230 euro, niet een bedrag tussenin. Zo vermijd je accidenten.

Eindconlusie: Keuze op basis van je eigen doelstellingen

Zoals bij iedere belegging, moet je eerst voor jezelf uitmaken wat je einddoel is. En dat is niet voor iedereen hetzelfde. Sta dus even stil bij wat je wil bereiken. Misschien verandert dit doel ook naarmate je leven vordert.

Ben je nog jong en doe je aan pensioensparen om een maximaal fiscaal voordeel te halen? De keuze voor het bedrag van 960 euro is dan evident. Je kan immers nog altijd zelf een niet-fiscaal spaarpotje aanleggen met het restbedrag, met minder kans op overheidsinmenging en een goede kans op betere rendementen.

Heb je als doel om een zo groot mogelijk bedrag bij elkaar te sparen als aanvulling op je pensioen? Doe je voor de rest niet aan beleggingen in fondsen of aandelen? Heb je in je leven al wat meer financiële ruimte? Overweeg dan het pensioenspaar bedrag van 1.230 euro. Fiscaal is dit een stuk minder voordelig, maar je spaart een groter bedrag als appeltje voor de dorst.

Hoe dichter je bij je pensioenleeftijd staat, hoe groter het fiscale voordeel in percenten wordt, en dan kan het alsnog interessant zijn om voor 1.230 euro te gaan. Fiscaal blijft dit altijd minder optimaal maar qua rendement moeilijk met een eigen belegging te evenaren.

Vanaf je 60ste is er geen twijfel meer mogelijk: ieder gespaard bedrag geeft enkel nog een belastingvoordeel zonder enige heffing nadien. En dan ga je toch voor het maximale bedrag met een maximale aftrek?

Of dit laatste zomaar toepasbaar is op pensioenspaarverzekeringen is echter een open vraag: de fiscus laat immers niet toe dat je het bedrag in de laatste 10 jaar van je contract verhoogt.

Carl De Ridder (@RoboKat_MK)

Pensioensparen

Pensioensparen – Is het een interessante belegging?

11 november 2019 26 Comments

Is Pensioensparen nog een interessante belegging? Het is weer bijna eindejaar en de reclame van de banken over pensioensparen vliegt ons om de oren. M... Read more

Pensioensparen in 2019: Fiscaal voordeel €980 of €1260

30 oktober 2019 3 Comments

Pensioensparen in 2019: Fiscaal voordeel 980 of 1260 euro. Pensioensparen staat voor een “vrijblijvende, fiscaalvriendelijke spaarvorm die deel uitmaa... Read more

De achterkant van het decor

21 mei 2019 No comments

Op het podium van het wereldwijde markttoneel speelt zich een op het eerste gezicht aangename vertoning af: de macro-economische verbetering zet zich... Read more

De vinger van God

14 mei 2019 No comments

Donald Trump krijgt er niet genoeg van en blijft de markten in beroering brengen met zijn al dan niet misplaatste tweets. De meest recente bv. over ee... Read more

Wat als begrotingsbeleid fakkel overneemt van monetair beleid?

09 april 2019 No comments

De komende jaren kan het begrotingsbeleid een grotere rol gaan spelen in de stabilisering van de economie. Een dergelijke ontwikkeling vraagt doorgaan... Read more

De impact van de wereldwijd stijgende voedselvraag op het klimaat en beleggen

30 maart 2019 No comments

Wereldwijd stijgt de vraag naar voedsel, met name naar eiwitrijk voedsel zoals vlees. Dit heeft grote gevolgen voor het klimaat. De manier waarop we v... Read more

Bipolaire stoornis

12 maart 2019 No comments

In de psychiatrie wordt deze term gebruikt voor mensen die afwisselend euforisch en depressief zijn, hetgeen aanleiding geeft tot abnormale stemmingsw... Read more

Is het pessimisme over Europese aandelen terecht?

03 maart 2019 No comments

Ondanks de moeilijke mondiale context is de economie van de eurozone in 2018 blijven groeien, zij het met een groei die in de laatste twee kwartalen v... Read more

Beste pensioenspaarfondsen volgens MijnKapitaal.be

01 november 2018 39 Comments

In kranten en op tal van websites vind je lijstjes terug met de beste pensioenspaarfondsen. Die lijstjes zijn meestal samengesteld op basis van geannu... Read more

Pensioensparen: de ultieme periodieke belegging

29 oktober 2018 11 Comments

Omdat we jaarlijks aan pensioensparen doen, doen we in feite aan periodiek beleggen. Periodiek beleggen is een eenvoudige beleggingstechniek waarbij j... Read more

Screening van de Belgische Pensioenspaarfondsen op 1 oktober 2018

25 oktober 2018 28 Comments

Het overzicht van de jaarlijkse rendementen van de pensioenspaarfondsen heb ik al gepubliceerd (hier). Zelfs als je de eerste jaren in die tabel wegla... Read more

Analyse: NL0000286482 Delta Lloyd Euro Credit Fund

10 juli 2018 4 Comments

Misschien een “faits divers”, maar vergeef het mij want het is toch komkommertijd. Reeds op 15 april 2012 had ik mijn twijfels over dit fo... Read more

Pensioensparen na een fikse correctie

18 april 2018 5 Comments

Waarschijnlijk omdat er veel publiciteit wordt gemaakt voor pensioensparen met veelal positieve boodschappen zien wij regelmatig de vraag opduiken of... Read more

Rendementen pensioenspaarfondsen

16 april 2018 No comments

Dit weekend was er nog iemand die ons vroeg waarom een bepaald pensioenfonds minder kwaliteitsvol is dan sommige andere. Daarom ik je hier de rendemen... Read more