10. Beheer fondsenportefeuille: Deel 2

Ben jij ook op zoek naar de gouden tip ?
Ik heb lang getwijfeld of ik voorbeelden zou geven die aantonen dat we dikwijls op de verkeerde manier tewerk gaan, maar ze zijn te veelvuldig en te duidelijk zodat ik het niet kan laten.

Ik las vandaag nog van iemand die ik toch wel respecteer: “ik lees veel en maak dagelijks mijn huiswerk”.

In een beleggersblad: deze organisatie ( waarvan ik met opzet de naam niet vermeld ) analyseert en vergelijkt al 19 jaar lang beleggingsfondsen. Een team van analysten, verspreid over 5 landen scheidt het kaf van het koren en zorgt zo voor een duidelijk inzicht in wat goede fondsen zijn en wat rendement kan opleveren. Deze samenwerking screent het fondsenaanbod voor ons en stelt drie modelportefeuilles  samen. Ben je nu nog niet overtuigd ? In welk vakje mag men jou klasseren ?

Op een forum las ik: momenteel heb ik een verlies van zowat 20 %. Ik wacht rustig af tot ik weer break-even draai en dan verkoop ik alles…

Heel wat beleggers proberen juist dat onder controle te krijgen, wat niet onder controle te krijgen is. Moest je in je selecties slagen om de perfectie te bereiken, dan betekende dat onmiddellijk het einde van de beurs. Al het geld stroomde naar de winnaars en de anderen moesten er gewoon mee stoppen.

De verminderende meeropbrengst:

Als je vertrekt van de fondsen met kwaliteit ( want er zijn wel wat fondsen die eigenlijk geen meerwaarde tonen ) dan heb je wiskundig gezien zowat 50 % kans om een fonds te selecteren dat tijdens de volgende weken ( en maanden ) gaat stijgen. Je kan nu je huiswerk gaan maken, veel studiewerk verrichten, een massa lectuur doornemen, gaan luisteren naar adviseurs, balansen uitvlooien, gaan rekenen met de meest extravagante formules en noem maar op. Weet echter dat elke verbetering van je selectie exponentieel meer inspanning vraagt en op een bepaald niveau niet meer te verantwoorden is en…  dat er nooit garanties zijn en dat de perfectie behalen gewoon onmogelijk is. Vreemd ook dat je werkelijk overspoeld wordt met aankoopadviezen allerhande maar dat de adviezen over het beheer van een portefeuille quasi niet te vinden zijn. Volgens mij ligt zeker 50 % van het resultaat bij een goed beheer en wonder boven wonder: het risico dat je loopt ( de grootte van winst en verlies ) is wel perfect te beheren. Dat kan je wel 100% onder controle houden en daar gaan we het nu over hebben !

Het belangrijkste bij het onder controle houden van winst en verlies is de Stop Loss: het bepalen van een ondergrens waarbij men onherroepelijk het bewuste fonds ( aandeel ) verkoopt. Ik weet van mezelf dat het psychologisch één van de moeilijkste acties is, waaraan men zich moet houden. Sommigen stellen dat het zo moeilijk is omdat men in feite moet toegeven dat men een fout gemaakt heeft. Ik vind het persoonlijk heel moeilijk omdat men steeds met de gedachte speelt, dat het verlies spoedig weer in winst omgebogen zal worden. Maar als men wacht, en nog iets verder aarzelt, om dan nog eens te aarzelen dan komt men op een gegeven moment dat het verlies zodanig is opgelopen dat dan nog verkopen geen zin meer heeft. Men moet zich daarbij goed voor ogen houden dat een verlies van 30 % ( en da’s niet zo uitzonderlijk bij sommigen ) een winststijging van 50 % nodig heeft om terug op break-even te komen. Een groei van 50 % is echter niet niks en dan heeft men nog altijd niks gewonnen. Dus beter onmiddellijk verkopen als men aan de drempel komt. Het is ook zo dat een crisis zich altijd geleidelijk aankondigt: ook bij de huidige crisis leek er in ’t begin niet zoveel aan de hand terwijl we vandaag in de kranten lezen dat we op de rand van de afgrond staan. Als je echter geloof moet hechten aan elk bericht van een doemdenker, dan moet je elke dag alles verkopen.

Wedden dat je ook gaat ontdekken, hoe moeilijk het is om dat verkoopsorder in te brengen !

Vroeger werkte ik met een drempel van 15 % ( op 85 % ), terwijl ik nu al een aantal maanden met een stoploss-drempel op 90 % werk ( maximum 10 % verlies per fonds ). Iedereen kan zelf bepalen welk risico hij/zij wil accepteren. Nu hoef je niet elke dag alles na te kijken want dan zou je er op het einde tureluurs van worden. Ik controleer het tweemaal per maand: op de 1^ste en de 16^de van elke maand. Voor aandelen kan dit iets te weinig zijn, voor fondsen is het ruim voldoende.

Als ik spreek over de stop-loss dan heb ik het wel over een trailing stop-loss: dat wil zeggen dat men een bepaalde ondergrens instelt, maar dat die ondergrens meestijgt met het fonds en stabiel blijft als het effect begint te dalen. Anders verliest men immers de eventueel opgebouwde meerwaarde en staat men weer bij het beginpunt.

Het fonds dat ik op zo’n moment moet verkopen, probeer ik daarna, mits een nauwgezette opvolging die dan bijna dagelijks gebeurt, zo’n 10 % goedkoper ( dan de verkoopprijs ) weer terug te kopen voor ongeveer hetzelfde bedrag als de verkoopssom.

In deel 1 van het beheer kan u nalezen hoe je dit precies kan opvolgen.

Sommigen werken niet met een stoploss, maar gaan fondsen bijkopen als ze in waarde gedaald zijn. Dit kan een uitstekende manier zijn om de gemiddelde aankoopprijs ( en dus je verliespercentage te drukken ), maar het zou best wel eens kunnen dat je door je cashvoorraad zit alvorens de waardedaling gestopt is. Bovendien dien je steeds maar meer eenheden aan te kopen om die gemiddelde aankoopprijs voldoende te zien dalen. Bij aandelen kan je zo tot een punt komen waarop de onderneming failliet gaat, bij fondsen zie ik dat nog niet gebeuren. Op een punt komen waarop je met een heel groot pakket en alsnog met een groot verlies, is natuurlijk wel mogelijk.

Als ik je zou vragen hoeveel tijd je al besteed hebt om fondsen te selecteren en hoeveel tijd je al gestopt hebt in je verlies te stoppen en verliesfondsen te verkopen, dan zal je waarschijnlijk wel weer zien dat je de meeste tijd stopt in iets dat nooit 100 % haalbaar is en erg weinig tijd in iets dat je tot in de perfectie kan beheren: misschien daarom nog een keer het begin van dit hoofdstuk herlezen ?

Eén probleem met fondsen: ik heb ( buiten verzekeringsfondsen Tak23 waar ik geen voorstander van ben) tot hiertoe geen maatschappij gevonden waar men dit kan automatiseren. Je gaat dit zelf moeten opvolgen en zelf de verkoopsopdracht invoeren en dat maakt het weer iets moeilijker!

Als je mijn raad opgevolgd hebt in het vorige hoofdstuk en voldoende fondsen met een lage volatiliteit in je portefeuille hebt opgenomen, dan ga je nooit alles moeten verkopen en dan je heb je een ( voldoende ) brede basis om de slechte momenten door te komen en je ganse portefeuille niet in sneltreinvaart de diepte in zien te duikelen. Koop je alleen fondsen uit de selectie van 3 jaar dan zal je nooit veel fondsen in bezit hebben die door de drempel gaan.

Laat ons echter hopen dat de beurzen niet altijd dalen. Want bij stijgende beurzen dient zich een andere actie aan, die we herbalanceren noemen. Dit is een alternatief voor een actie die aangeduid wordt als een limiet stop-order: daar werkt men met een limietkoers ( een verkoopprijs ) die al  ingesteld wordt bij de aankoop. Bij een winst van  bijvoorbeeld 20 % gaan men het fonds verkopen. Je zou het een vorm van hoogtevrees kunnen noemen. Daarbij zou ik me twee vragen willen stellen: 1° waarom zou je een fonds dat flink aan ’t stijgen is, plots gaan verkopen ? en 2° wat doe je dan telkens met de cash die vrijkomt want je hebt telkens 50 % kans dat je een ander fonds koopt dat het minder goed doet ? Als je kijkt naar voorbeelden dan zie je bij gerenommeerde beleggers dat die soms al jarenlang dezelfde aandelen in bezit hebben, die ondertussen al meerdere keren in waarde zijn verdubbeld en die ze zeker nog niet onmiddellijk gaan verkopen.  Om te vermijden dat je echter alle winst weer kwijt speelt, heb je al gelezen dat ik met een trailing stoploss werk. Om een ander risico te vermijden, hou ik het op herbalanceren:

Je hebt bij de start misschien een bepaalde verdeling ( obligaties/aandelen of volatiele/minder volatiele fondsen )  opgebouwd die na verloop van tijd mogelijk flink gewijzigd is. Sommige fondsen stijgen, anderen trappelen ter plaatse en nog andere draaien misschien met een klein verlies. Het zijn vooral de snelgroeiende fondsen die na een tijdje mogelijks zo’n groot gedeelte van je portfolio gaan innemen dat ze eigenlijk een gevaar voor jou gaan vormen. Weer bestaat er daarvoor geen vaste regel, maar ik laat een fonds nooit meer dan 15 % van mijn totale beleggingen uitmaken. Als dit gebeurt dan verkoop ik een aantal eenheden van dat fonds zodat het weer zijn normale ( ik reken daarvoor op zo’n 10 % ) participatiegraad heeft aangenomen. Eén uitzondering daarop: ik heb een aantal laag-volatiele fondsen met een laag maar bijna constant rendement die ik als basis beschouw: onmiddellijk na een bij-aankoop of op crisismomenten ( als de beurzen sterk dalen ) bouw ik deze niet af. Op het moment dat de volatielere fondsen weer gaan stijgen, komen de percentages van die fondsen weer snel in de pas. Een fonds mag echter bij mij nooit meer dan 20 % van de totaliteit uitmaken.

Met de cash die je uit zo’n verkoop haalt, hou ik mijn cashvoorraad ( eventueel spaarboekje ) op peil of koop ik ofwel eenheden van een fonds bij of koop ik een nieuw fonds dat in mijn ( driemaandelijkse ) selecties tevoorschijn komt en nog niet in mijn bezit is.

Eens per jaar overloop ik de rendementen van mijn fondsen: voor diegenen die niet het rendement halen dat ik ervan verwacht ( en ze krijgen daarvoor wel twee jaar de tijd ), ga ik controleren waar ze ergens staan in mijn screenings. Zijn de screeningsresultaten van dat fonds niet meer zo best, dan worden ze verkocht. Staan ze nog altijd boven in de selectielijst dan worden ze aangehouden of eventueel zelfs bijgekocht.

En hiermee sluit ik ( voorlopig ) de cursus af. Denk eraan dat elk punt belangrijk is en dat je zeker niet mag vergeten de nodige tijd in het beheer te stoppen: niks gaat immers vanzelf.

Zijn er zaken niet duidelijk zijn of wil je over bepaalde elementen meer uitleg, dan kan je me altijd contacteren. Met veel plezier verduidelijk ik dan mijn cursus voor jou en voor iedereen.