9. De opbouw van de fondsenportefeuille

Voor je start met een echte fondsenportefeuille vraag ik jou om eens even goed na te denken over het doel van jouw belegging en jouw aanvoelen van volatiliteit. Hou er ook rekening mee dat er niet gevraagd wordt ( het is zelfs af te raden ) om dagelijks je beleggingen op te volgen, maar ik geef toch wel iedereen de raad om minstens eens per maand je overzicht aandachtig te overlopen. Ik doe het zelf elke 14 dagen. Daarom ook komt er na dit hoofdstuk ook nog een stuk over het Beheer van een fondsenportefeuille: je zal wel zien het belangrijkste uit de hele cursus.

Ligt jouw doelstelling binnen dit en drie jaar dan is het niet zo’n goed idee om fondsen aan te kopen. De kans op verliezen is dan erg groot. Zie je je doelstelling binnen een jaar of vijf, kies dan zeker geen fondsen uit de lijsten van 7,5 of 10 jaar. En zelfs als je doel ver weg ligt, blijf dan als starter in het begin bij de selecties op 3 en 5 jaar.

Voor spaarders en beleggers met weinig ervaring: bouw je portefeuille op volgens de verschillende mogelijkheden ( eerst a, dan b en later misschien  c … ) hieronder vermeld, zelfs als het voor jou wat volatieler en voor een langere termijn mag zijn. Zo ontstaan er nooit onomkeerbare verrassingen.

Een tegenslag is nooit ver weg en die tegenslag komt ( volgens de Wet van Murphy ) altijd op het meest ongelukkige moment.  Zorg er dus altijd voor dat je snel contant geld kan opnemen en hou altijd een cashvoorraad aan: ongeveer 6 keer je maandinkomen wordt als een goede richtlijn beschouwd.  Ook iets om regelmatig na te kijken: zorg ervoor dat dat bedrag regelmatig terug op “niveau” gebracht wordt.  Beleg nooit het geld dat je morgen kan nodig hebben !

a)      Weet je van jezelf dat je al helemaal niet meer slaapt als je belegging een tussentijds verlies toont van zo’n 10 % dan hou je je best aan de volgende constructie: Je behoudt minstens 90 % in vastrentende producten ( = kapitaalsbuffer: spaarboekjes, termijnrekeningen en kasbons en zelfs Tak21-producten ). De rest mag je zonder problemen in fondsen stoppen, maar beperk je tot die fondsen die in de selectie op 3 jaar staan. Laat je niet overhalen om het fonds van de maand te kopen maar zorg er altijd ( zo snel mogelijk ) voor om minstens 5 verschillende fondsen in je portfolio te hebben. Een tiental is nog beter, maar dat hangt natuurlijk van jouw mogelijk kapitaal af. Zorg er natuurlijk ook voor dat jouw combinatie niet bestaat uit fondsen die allemaal in dezelfde regio of grondstof beleggen. Luister niet naar adviezen die zeggen dat je nu in regio XYZ moet beleggen: er is werkelijk niemand die dat exact weet.  Werk niet met orders die kleiner zijn dan 100 euro ( want je gaat zelfs met de forfaitaire transactiekosten buiten verhouding veel kosten maken, die je natuurlijk ook moet terugwinnen… ). Met orders van minstens zo’n 250 à 500 euro of meer hoef je je zelfs niet te beperken tot speciale aanbiedingen ( kernselecties, fonds in de kijker, fonds van de maand … ) maar kan je werkelijk gaan voor het fonds dat je gekozen hebt uit de lijst.

De 90 % vastrentende producten is jouw kapitaalsbescherming:  zo heb je geen fondsen met kapitaalswaarborg nodig en je zal zien dat je op deze manier veel kosten uitspaart en veel meer kans op een redelijk rendement hebt.

b)      Ben je echt niet allergisch voor tussentijdse negatieve cijfers maar is het nu ook precies niet de bedoeling om vroeg of laat tegen tussentijdse verliezen aan te kijken en heb je een beleggingshorizon van minstens 5 à 10 jaar dan bouw een kapitaalsbuffer op van minstens 80 % van je spaargeld die dan voor minstens ¾ bestaat uit termijnrekeningen op minstens 5 jaar en producten van Tak21 en maximum ¼ uit spaardeposito’s:  op die manier kan je ongeveer 20 % van je belegging in fondsen investeren.  Lees de vorige alinea nog eens goed om te kijken hoe je dat precies doet.

Extra tip: zorg voor verschillende termijnrekeningen die niet allemaal op dezelfde dag starten en eindigen. Zo komt er ook regelmatig geld vrij en blokkeer je niet al je spaarcenten voor lange termijn.  Een Tak21-rekening is na 8 jaar en één dag volledig liquide: je kan er dan op elk moment geld afhalen zonder R.V. Ook de sommen die je er nog niet zo lang geleden hebt opgezet: let echter op met de instapkosten : betaal zeker nooit meer dan 2 %.

c)       Kan je leven met wat volatiliteit en heb je een voldoende ruime beleggingshorizon ( minstens 10 jaar ) dan kan je zelf een persoonlijke combinatie samenstellen. Wil je toch een richtlijn ?  Gebruik dan bij de aanvang de 100 % – richtlijn: je trekt je leeftijd af van 100 % en het saldo dat je bekomt, is het % dat je mag in fondsen beleggen. Een voorbeeld: je bent 42 : ( 100 % – 42 % = ) je kan 58 % in fondsen beleggen. Ik wil daarmee niet zeggen dat hoe ouder je wordt, hoe kleiner het aandeel fondsen ( aandelen ) moet worden ( want ik schreef bij aanvang ): ik raad wel aan om de volatiliteit af te bouwen naarmate men ouder wordt.

Ook in de keuze van de fondsen kan je nog rekening houden met de volatiliteit: kies je fondsen uit de lijst voor beleggingen op 3 jaar dan ga je bijna altijd fondsen hebben die minder volatiel zijn dan de fondsen uit de lijsten voor 5 jaar, voor 7,5 jaar en 10 jaar. Je kan in de screenings ook kijken naar de kolom VAR. Hoe kleiner het getal daar, hoe minder volatiliteit. Heb je een zelfde cijfer in de lijst van 3 jaar en de lijst van 5 jaar dan zal het fonds uit de lijst van 5 jaar een stuk volatieler zijn dan datgene uit de lijst van 3 jaar.

Kies je eerste fondsen altijd in de lijst van 3 jaar: zo zal je portfolio sneller een stabiele en positieve basis hebben. Je kan dan nadien altijd verder uitbouwen en aanvullen met iets volatielere fondsen.  Maar wees niet bang: ook in de eerste groep zitten er fondsen die mooie vooruitzichten bieden. Als je al eens een beleggingsprofiel hebt aangemaakt bij een bank , dan zal je gezien hebben dat men je daar naar je beleggingsprioriteit vraagt. Echter zo zit het leven niet in mekaar: je hebt immers ook binnenkort geld nodig, ook nog voor iets anders binnen een paar jaar en nog grotere sommen voor daarna. Bouw je een portefeuille op met aandacht voor die beleggingsperiodes dan zal na een tijdje geld kunnen vrij maken als jij het wil.

Men raadt op vele plaatsen aan om zelf je huiswerk te maken en niet in te gaan op adviezen. Ik wil je daar absoluut niet van tegenhouden. Een controle, a second opinion, kan nooit kwaad.  Mijn selectiesysteem is volledig doorzichtig: als je je daarin kan vinden en je begrijpt het, dan kan je dat werk altijd overslaan en de selectielijsten volgen. Elk kwartaal worden ze upgedated.  Op vele andere plaatsen zijn de selecties gebaseerd op bijna magisch en voor de meeste belegers onbegrijpbare formules:  dikwijls bevatten ze weinig meerwaarde en dienen ze enkel om aan te tonen hoe slim de adviseur wel is.

Heb je een grote som ter beschikking: geef dan alle orders niet onmiddellijk in. Bouw stelselmatig op, je kan zelfs hetzelfde fonds proportioneel aankopen. Dat heeft echter totaal geen zin als je fondsen koopt met weinig volatiliteit: je gaat dan enkel je rendement beperken.

Belangrijke tip: nooit alle eieren in dezelfde mand !  Diversifieer in de fondsen, zelfs als je fonds een mix-fonds is . Diversifiëren of spreiden wil ook zeggen  dat je niet alles in fondsen mag stoppen die een lange beleggingstermijn nodig hebben. Alle fondsen uit de lijst van 3 jaar kan natuurlijk wel. Als je het kan vermijden, dan koop je ook best nooit fondsen uit Tak23: de verzekeraars knagen heel wat rendement van je belegging af met er een quasi nutteloze verpakking rond te maken ( zelfs met herverpakte fondsen van gekende fondsenhuizen ).

Wat je nu zeker moet doen ?  Binnen een paar dagen het volgende hoofdstuk over het beheer aandachtig lezen en vooral opvolgen !  Ik ben er druk mee bezig om het klaar te krijgen.