De eigenschappen van de Fixer

Onlangs lanceerden we het Fixerfonds, een portefeuille voor de renteniers onder ons. De samenstelling van die portefeuille kan je hier vinden.

Zoals beloofd gaan we de eigenschappen van deze portefeuille nader toelichten, en ook een boel lezersvragen beantwoorden.

De asset verdeling van de Fixer

We gebruiken de X-ray tool van Morningstar om de portefeuille door te lichten. Je kan dat ook zelf doen, zoals we ooit beschreven in dit artikel over een heel vroege versie van het Mixerfonds. We herhalen niet hoe je dat precies doet, gezien we dat vorige maal al voldoende hebben uitgelegd.

Wat hierna volgt is een momentopname, die al helemaal anders kan zijn voor de toevallige lezer in de toekomst.

De portefeuille omvat dus voor een kleine helft obligaties. Echt veel details geeft de portefeuille niet prijs qua obligatie statistieken. Toch weten we dat we vooral High Yield en Emerging Debt in portefeuille hebben en daarnaast vooral obligaties met een korte duration.

Het hoge percentage obligaties is dus wat misleidend. Dit is zeker geen portefeuille is met laag risico, integendeel. Tijdens een crisis kunnen High Yield en Emerging Debt flink corrigeren! Misschien niet zoveel als bij aandelen, maar toch.

Deze portefeuille vergt daarom een voldoende lange beleggingshorizon.

Kapitalisatie, distributie en … uitkering?

Om te begrijpen hoe de uitkeringsfondsen werken, moeten we eerst even kort uitleggen waar fondsen hun inkomsten halen. Fondsen beleggen in aandelen, obligaties en andere soorten beleggingen. Aandelen bieden jaarlijks een variabel dividend, obligaties bieden een (meestal) vaste coupon.

Sommige fondsen sparen die dividenden en coupons op, dit zijn dan de kapitalisatiefondsen. Distributiefondsen keren dividenden  en coupons uit aan de belegger. Merk op dat het uitgekeerde bedrag ieder jaar verschillend is. De dividenden zijn variabel en afhankelijk van de winst van de bedrijven waarin geïnvesteerd wordt.

Ten slotte hebben we fondsen die maandelijk of per kwartaal een vast percentage uitkeren. Je ziet dat aan hun speciale namen, waar vaak het woord Mdis of Q(dis) in voorkomt. Vaak keren die fondsen meer uit dan de waarde van de dividenden en coupons. Waar komt het overige bedrag dan vandaan? Gelukkig hebben fondsen nog een tweede bron van winst: de koersen van de onderliggende aandelen en obligaties kan stijgen. Daarom moeten die fondsen dus ook een stukje van de koerswinst uitkeren.

Uitkeringsfondsen zijn dus heel speciale distributiefondsen.

Een risico op kapitaalvraat

Alles gaat goed zolang de markten stijgen en er keer op keer koerswinst is. Maar op een dag keren de beurzen, en beginnen de koersen te dalen. Als het fonds dan nog altijd het vaste bedrag wil blijven uitkeren, dan is er geen koerswinst om dat mee te doen. Men moet dan een stukje van het kapitaal gebruiken om toch de belegger het beloofde bedrag te kunnen uitkeren.

Zodra je aan het kapitaal gaat raken, wordt het een beetje tricky. De belegger leeft dan zijn eigen kapitaal op, zonder dat hij dit noodzakelijk beseft. Met minder kapitaal, is er ook minder kans op volledig herstel nadat de beurzen terug opleven. En naarmate het kapitaal afneemt, is er minder opbrengst en moet men steeds meer kapitaal opgebruiken om het beloofde bedrag uit te keren. Een soort omgekeerde rentesneeuwbal. Een correctie of crash kan dus beter niet te lang duren.

Het risico op kapitaalvraat is een nadeel van uitkeringsfondsen, maar dat kan ondervangen worden. De fondsen die wij selecteerden voor het Fixerfonds, boden in het verleden een voldoende hoog en stabiel rendement om dat risico heel beperkt te houden. Geen enkele van de fondsen in de Fixer keert meer uit dan zijn lange termijn rendement toelaat.

Dit is dan de meerwaarde die het Fixerfonds hopelijk kan bieden in vergelijking met sommige commerciële inkomensportefeuilles.

Fiscaliteit

De Fixer is grotendeels samengesteld uit mixfondsen. Op het dividend van distributiefondsen wordt 30% roerende voorheffing geheven. Je verliest dus een flink stuk van het uitgekeerde rendement.

Ga je naar hun kapitaliserende broertjes kijken, dan is de fiscaliteit iets complexer: bij verkoop betaal je 1,32% beurstaks op het hele bedrag en een meerwaardebelasting van 30% op de meerwaarde van het vastrentend deel. Stel dat je een mixfonds met 50% aandelen en 50% obligaties verkoopt, dan betaal je enkel 30% op de helft van de meerwaarde.

Voor de muggenzifters: ja, de berekening is in werkelijkheid een stuk complexer dan dit, maar we vereenvoudigen in dit artikel om dit begrijpbaar te houden.  

Regelmatig inkomen via uitkeringsfondsen versus kapitalisatiefondsen

Wat is nu interessanter: een portefeuille van uitkeringsfondsen die maandelijks een dividend uitkeren versus een portefeuille met kapitaliserende fondsen waar je regelmatig een kleine hoeveelheid aan deelbewijzen van verkoopt?

Neem als voorbeeld een fonds dat 4% dividend uitkeert en je hebt 1.000 euro aan deelbewijzen.

• Het uitkeringsfonds brengt 40 euro bruto op jaarbasis op. Je betaalt ieder jaar 40 euro x 30% RV. Je houdt jaarlijks 28 euro over.
• Bij het kapitalisatiefonds verkoop je ieder jaar voor 40 euro deelbewijzen om aan hetzelfde inkomen te komen. Het eerste jaar betaal je de taks van 1,32% op 40 euro of 0,528 euro. In die 40 euro zit ook nog voor 40 x 4% = 1,6 euro meerwaarde, waarop je voor een deel 30% belasting betaalt. Alles tesamen hou je ruim 39 euro netto over.

Waarom dit gigantische verschil tijdens het eerste jaar? Bij het uitkeringsfonds betaal je RV op de volledig uitgekeerde meerwaarde/dividend. Bij het kapitaliserende fonds krijg je bij verkoop vooral eigen kapitaal uitgekeerd met een heel kleine meerwaarde.

Naarmate de jaren vorderen, neemt de meerwaarde toe, en wordt het verschil tussen kapitalisatie en uitkering kleiner. We hebben dit in een grafiek gezet voor een fonds met 50% aandelen en 50% obligaties:

Op de horizontale as zien we de looptijd in jaren, op de verticale as zien we de jaarlijkse heffing op een gelijkaardig uitgekeerd bedrag. Het is duidelijk dat een uitkeringsvariant van een mixfonds met 50% aandelen fiscaal weinig aantrekkelijk is.

Gelukkig is de verhouding aandelen/vastrentend bij het Fixerfonds fiscaal een stukje gunstiger dan in dit voorbeeld. Toch onthouden we volgende vuistregel: indien je niet per sé een inkomen nodig hebt uit je portefeuille, heeft het weinig zin om te kiezen voor een uitkeringsportefeuille van dynamische mixfondsen.

Hoeveel kapitaal heb je nodig om …

Het Fixerfonds is bedoeld voor het verkrijgen van een aanvullend inkomen. Maar hoeveel kapitaal moet je hebben om maandelijks een bepaald bedrag te krijgen? We rekenden het voor je voor:

Begin maar alvast te sparen. Of misschien kan je een uitbetaald pensioenspaarfonds of -verzekering gebruiken als startkapitaal?

Slot

We hebben het Fixer varkentje in de afbeelding bovenaan vervangen door twee strandstoelen om alle misverstanden te vermijden: de Fixer is niet bedoeld voor sparen en kapitaalopbouw, maar wel voor een andere fase van het leven. Om finaal eens te genieten van je geld, zonder dat je daar voortdurend mee bezig moet zijn.

De Fixer is geen defensieve belegging, maar beperkt het risico wel. Daarom is het een buy&hold portefeuille waarmee je jarenlang kan rentenieren, zonder dat je er moet naar omzien.

Wie zijn kapitaal nog moet opbouwen, opteert echter beter voor onze andere portefeuilles. Als je geen regelmatig inkomen nodig hebt, zijn die interessanter.

@RoboKat_MK

Foto afgeleid van “A nice place to sit” van Richard Walker op basis van CC BY.