De mixer versus de passieve 50/50 portefeuille

Begin 2017 kregen we in de commentaren een tip van een lezer: hij stelde dat een puur passieve portefeuille met ETF’s even goede prestaties kon neerzetten als het Mixerfonds. Even defensief in slechte periodes, weinig volatiel en zelfs betere prestaties in goede periodes. En dat zonder enig beheer.

We hebben destijds afgesproken om een dergelijke portefeuille op te volgen als M* portefeuille. Tijd om eens te vergelijken hoe het deze portefeuille in 2017 gegaan is.

De 50/50 portefeuille

De 50/50 portefeuille is een goed gekend begrip in de beleggerswereld. Het is een heel eenvoudige portefeuille die uit één aandelen ETF en één obligatie ETF bestaat. En dit in een verhouding van 50%/50%.

Dit geheel wordt als vrij defensief beschouwd. Dit is een portefeuille waar je in principe niet aan raakt qua samenstelling. Puur passief beleggen op lange termijn en dat is uiteraard een randvoorwaarde voor wie niet actief wil bezig zijn met beleggen.

Onze lezer stelde voor om die portefeuille in te vullen met volgende trackers:

1. SPDR® S&P 500 ETF (USD) | SPY: US78462F1030
2. iShares Core U.S. Aggregate Bond ETF: US4642872265

We hebben deze portefeuille als Morningstar portefeuille aangemaakt met als startdatum op 30 december 2016.

Eerst deze observatie: als je die 50/50 portefeuille naar het verleden toe terugrekent (backtesting), dan zijn de prestaties inderdaad erg interessant. In het verleden was deze portefeuille inderdaad vrij defensief te noemen qua maximale daling (drawdown), hoewel de volatiliteit op korte termijn wel relatief hoog kan zijn. Ook de rendementen waren in het verleden ok en vergelijkbaar met de Mixer over langere periodes bekeken.

De grote vraag is of dit in de toekomst ook nog zo zal zijn.

De spelregels

De spelregels die we begin 2017 afspraken, waren heel eenvoudig. We gaan akkoord over zowel de samenstelling als de verhouding tussen beide trackers als equivalent van de Mixer. De belangrijkste spelregel stelt dat je achteraf niet meer aan die samenstelling gaat prutsen. En dus niet met een alternatieve samenstelling komt indien het resultaat niet zo goed uitdraait.

De Mixer, een portefeuille waarin mensen echt beleggen, kan je immers ook niet met terugwerkende kracht aanpassen zoals je met een virtuele portefeuille heel makkelijk kan. Want dan ga je als het ware met terugwerkende kracht beleggen en kan je altijd je gelijk halen.

We hadden beloofd om deze portefeuille na 1 jaar voor het eerst te gaan beoordelen en dan gedurende 10 jaar op te volgen. Het eerste evaluatiemoment is dus aangebroken.

Prestaties in 2017

Dit is de grafiek van het voortschrijdend rendement (=de totale winst/verlies uitgezet in de tijd) van de 50/50 portefeuille (groene curve):

De 50/50 portefeuille haalde in 2017 een rendement van -3,21%. Met een dividend van ca. 1,8% (waarde in EUR) komen we op een totaal jaarrendement van ca. -1,4%. De  maximale drawdown was ongeveer -9%.

Ter vergelijking zetten we hier het Mixerfonds tegenover (groene curve):

Het Mixerfonds haalde in 2017 een rendement van 2,05%. De maximale drawdown was ongeveer -3%.

De invloed van de sterke EURO

Een belangrijke invloed op de cijfers was uiteraard de sterke stijging van de EUR in 2017, met als gevolg een zwakke USD. Tegenover de EUR verloor de USD maar liefst -14% in waarde, wat je in de volgende percent-grafiek kan zien.

Maar ook t.o.v. vele andere wereldmunten steeg de EUR en relatief gezien daalden ook deze munten sterk in waarde. Vanuit de EURO bekeken hadden we dus te maken met een stevige correctie van niet-EUR valuta. Ik durf het haast een kleine valuta crash te noemen.

Gevolgen

De sterke stijging van de EUR had grote gevolgen voor beide portefeuilles, maar verklaart vooral de grote drawdown en negatieve rendement van de passieve 50/50.

Critici zullen nu ongetwijfeld stellen dat de vergelijking tussen beide portefeuilles niet eerlijk is omdat de tracker portefeuille volledig in USD is en de Mixer niet. En dat je veel beter een obligatietracker in EUR had kunnen kiezen i.p.v in USD.

Mijn antwoord hierop is meerledig:

• het Mixerfonds belegt voor 75% in niet-EUR munten en is dus ook bijna even sterk getroffen door de zwakke USD en andere wereldmunten als de 50/50 portefeuille. Een vergelijking tussen beiden is dus toch wel grotendeels gerechtvaardigd.
• de lezer was expliciet overtuigd dat de obligatietracker in USD, zelfs omgerekend naar EUR, het altijd beter zou doen dan Europese obligaties. Dat was in het verleden immers ook altijd het geval.
• in de spelregels hadden we vastgelegd dat we post-facto niet meer aan de samenstelling zouden raken. Want met terugwerkende kracht kan je altijd je gelijk halen.  Nu achteraf zeggen dat je beter een Europese obligatietracker had genomen voor de vergelijking, is erg makkelijk. Maar blijkbaar zag niemand begin vorig jaar graten in een USD obligatietracker, want die had voordien grote winsten neergezet.

Slot

Het zal nog enkel jaren duren vooraleer we echte conclusies kunnen trekken. Begin 2019 komen we hier zeker op terug.

Voorlopig kunnen we toch voorzichtig de voordelen bespeuren van het actieve beheer van de Mixfonds beheerders. Met een portefeuille die 75% belegt buiten de Euro, had deze portefeuille op te boksen tegen een waardevermindering van ca. 10% door de stijgende EURO. In theorie had het Mixerfonds dus evengoed moeten eindigen met een negatief jaarrendement, want het onderliggende rendement van de Mixer ligt gemiddeld een stuk lager dan die 10%.

Actief beheer heeft dit uiteindelijk omgebogen tot een zeer bescheiden +2%, wat weinig lijkt maar eigenlijk een prestatie is voor een defensieve portefeuille die wereldwijd belegt. De maximale drawdown werd ook erg beperkt gehouden. De uiteindelijke doelstelling is hiermee gehaald: kapitaalbehoud gaat voor op grote rendementen.

Wat de toekomst brengt, weet niemand. Volgens mijn inzichten zal actief beheer zijn nut vooral bewijzen in een stijgend renteklimaat. De passieve portefeuille kan niet op zichzelf ingrijpen door bv. de duration van het obligatiegedeelte te verlagen. Ik ben benieuwd hoe dit op langere termijn zal evolueren, je weet immers maar nooit.

Laat u ten slotte het hoofd niet op hol brengen door beleggers die beleggen met terugwerkende kracht en op fora alles beter weten. Iedereen kan nu makkelijk voorspellen wat je vorig jaar had moeten doen om uitstekende resultaten te halen. Ze selecteren de beleggingen die in hun verhaal passen en doen dan allerlei backtestings die uiteraard hun gelijk bewijzen. Dat verhaal wijzigt dan telkens wanneer dit hen uitkomt. Uiteraard terug na de feiten.

Ik kan dat ook en geef deze unieke tip: koop op 2 januari 2017 voor 100.000 euro aan bitcoin en wordt gegarandeerd slapend rijk. Mijn berekening toont aan dat dit >1 miljoen oplevert tegen eind 2017. Bij gebrek aan tijdsmachine echter moeilijk uitvoerbaar…

Carl De Ridder (@RoboKat_MK)