Naar een nieuwe rijkdom der naties?

In de jaren dertig van de vorige eeuw, midden in de economische crisis, zijn er boekhoudkundige normen opgesteld om de landen te helpen het uit de hand gelopen marktsysteem te reguleren. Nu, minder dan een eeuw later, is er opnieuw sprake van een (gezondheids)crisis, die ons noodzaakt een milieucomponent in dit boekhoudkundige concept te integreren. De nog relatief onbekende ‘milieu-accountancy’ lijkt een antwoord te kunnen geven op vragen over de impact van de mens en zijn activiteiten op maatschappij en milieu. De accountancy van de rijkdom der naties staat op een nieuw keerpunt, dat hopelijk de ecologische transitie die onze moderne economieën meer dan ooit nodig hebben, zal begeleiden en zelfs versnellen.

De balans vinden

Elk bedrijf genereert door zijn activiteiten, producten en diensten vele neveneffecten[1]. Deze kunnen positief zijn (werkgelegenheid) of negatief (luchtvervuiling, aantasting van de biodiversiteit). Er wordt maar zelden een balans gevonden tussen deze neveneffecten, wat dikwijls resulteert in een schuld van een bedrijf aan milieu en maatschappij. De tabaksindustrie verhoogt dus haar schuld aan de zorgstelsels, die geld moeten uitgeven aan de zorg voor tabakspatiënten[2]. Deze netto schuld wordt in Frankrijk geraamd op € 120 miljard, oftewel een jaarlijkse indirecte belasting van € 1.846 per burger, roker of niet[3]. Stelt u zich eens voor dat deze meerkosten worden doorberekend in de prijs van een pakje sigaretten!

Neveneffecten intern doorberekenen

Het doel van milieu-accountancy is tweeledig. Door de natuur een boekwaarde toe te kennen, worden bedrijven zich sneller bewust van hun schuld aan milieu en maatschappij die ze jaar na jaar opbouwen. Waar SRI-beleid, dat verschillende positieve neveneffecten creëert, tot nu toe vooral als kostenpost werd beschouwd, rechtvaardigt deze nieuwe visie op accountancy dit beleid en geeft het een nieuw elan. Wanneer bedrijven deze veronachtzaamde kosten in hun boekhouding opnemen, zullen ze hun bedrijfsmodel en investeringen grondig moeten heroverwegen. Als traditionele boeren de kosten van hun landbouwwerkwijzen voor de natuur in de prijs van hun producten zouden integreren, zouden biologische producten opeens veel goedkoper lijken!

Een geïntegreerde visie op de performance

Bij La Financière de l’Echiquier zijn we ervan overtuigd dat de performance van een bedrijf niet alleen een financiële performance is, maar een geïntegreerde performance, die financiële-, sociale- en milieuaspecten combineert. Volgens ons is dit een belangrijke factor voor de duurzaamheid van de performance die waarde creëert voor alle belanghebbenden. Daarom biedt onze methode voor het analyseren van de bijdrage tot de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN een netto-evaluatie van de bedrijfsprestaties. Hierdoor kunnen we uitsluitend investeren in die bedrijven waarvan de positieve impact groter is dan de negatieve neveneffecten van hun producten en activiteiten. Wij delen deze filosofie met de bedrijven waarin we het hele jaar belegd zijn en we zijn er trots op dat sommige van hen, zoals LVMH , zich inzetten voor milieu-accountancy. Dit is voor ons een bewijs van de volwassenheid van hun SRI-aanpak en de bewustwording van de rol en de impact van het bedrijf in zijn ecosysteem. Vanuit deze nieuwe invalshoek zult u de boeken van Adam Smith  zeker in een ander licht gaan zien!

^{1 – Een neveneffect is het externe effect dat een marktdeelnemer door zijn activiteit creëert door anderen zonder geldelijke tegenprestatie kosteloos een nut of voordeel te bieden, of anderzijds overlast of schade te veroorzaken zonder een vorm van compensatie.
2 – LFDE heeft de tabaksproductiesector van meet af aan uitgesloten, sinds zijn oprichting in 1991.
3 – Le coût social des drogues en France, 2015, Pierre KOPP
4 – LVMH test CARE, het model van milieu-accountancy, binnen haar dochteronderneming Moët Hennessy.
5 – An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, 1776, basistekst van het economisch liberalisme.}