DeGiro België nader bekeken. Is het betrouwbaar?

DeGiro lanceerde een tijd geleden zijn aanbod als goedkope broker voor aandelen, trackers, obligaties en fondsen op de Belgische markt. DeGiro België is echter op verschillende vlakken anders dan de andere brokers. DeGiro werkt volledig vanuit Nederland volgens de Nederlandse regels en wetten. Ook is DeGiro geen bank, maar een stichting.

Hoog tijd om DeGiro onder de loep te leggen. Traditiegetrouw doen we dat op MijnKapitaal vooral vanuit het standpunt van een belegger in fondsen en trackers.

Geen beurstaks bij DeGiro?

DeGiro valt niet onder de Belgische wetgeving en rekent geen beurstaks aan.

Voor de fondsenbelegger maakt dat heel wat verschil: bij verkoop van kapitaliserende fondsen betaal je in Belgie 1% beurstaks op de fondswaarde. Voor trackers is dit 0,09% tot 1%, afhankelijk van het type en statuut van de ETF en dit zowel bij aankoop als verkoop.

Dat er geen beurstaks (TOB) verschuldigd is bij transacties via een buitenlandse broker, is een interpretatie van de wetgeving. En die wetgeving laat eerlijk gezegd wel enige ruimte voor interpretatie.

Op hun website schrijft DeGiro: “volgens onze fiscale adviseur, PWC, betekent dit dat ook u de TOB niet hoeft te betalen, dit staat echter buiten ons verantwoordelijkheidsgebied.”

De Belgische FOD financien heeft echter in het verleden het standpunt ingenomen dat de beurstaks wel verschuldigd is, en heeft andere buitenlandse brokers al tot de orde geroepen. Vanuit het gelijkheidsbeginsel lijkt het dan ook logisch dat ook DeGiro vroeg of laat wordt aangemaand door de fiscus om zich conform te stellen. Deze ongelijkheid leidt immers tot grote frustratie bij Belgische brokers zoals Binckbank en Keytrade, zo lezen we in de Tijd. Update: Dit is inmiddels gelijk getrokken en er is bij DeGiro ook beurstaks verschuldigd.

DeGiro schrijft hier zelf over: “DEGIRO is groot voorstander van een harmonisatie van deze regelgeving en vindt deze ongelijkheid ongezond en concurrentie vervalsend, maar zolang deze ongelijkheid bestaat, zullen wij ons inspannen om onder het buitenlandse regime te vallen.”

We zijn eveneens sterke voorstander van de harmonisatie van de regelgeving, maar dat zal nog heel wat voeten in de aarde hebben. Of er consequenties zijn voor de belegger is een open vraag.

Degiro Roerende voorheffing en meerwaardetaks

DeGiro houdt ook geen RV af op dividenden en past ook de meerwaardetaks niet toe bij verkoop van fondsen. Je bent als Belgische inwoner echter wel verplicht om die te betalen. Dus moet je de correcte bedragen zelf aangeven in je belastingaangifte.

Voor dividenden van aandelen, coupons van obligaties en dividenden van distributiefondsen is dat perfect haalbaar mits je netjes bijhoudt hoeveel dividenden en coupons je tijdens het jaar ontvangt en dit dan samentelt.

De meerwaardebelasting op mixfondsen (>25% obligaties) is echter een meer complexe zaak. De meerwaardebelasting slaat immers enkel op het obligatiegedeelte van het fonds. Om de exacte meerwaarde te berekenen, moet je dus weten hoeveel meerwaarde is van de obligaties (=TIS). Deze TIS gegevens zijn echter zelden beschikbaar voor de gewone belegger.  De exacte regels zijn dan nog eens afhankelijk van het feit of het fonds al dan niet een Europees paspoort heeft.

Voor trackers is de zaak nog complexer, gezien het vaak niet echt duidelijk is welke fiscale regels van toepassing zijn.

Een correcte aangifte van je fondsen is dus in het beste geval een omslachtige taak, maar soms op de rand van het onmogelijke voor een particulier. Bovendien geef je de fiscus voor een stukje inzage in je vermogen, wat voor de Belg toch erg gevoelig ligt. Het is iets wat je in feite liever aan je (Belgische) broker overlaat, die anoniem de nodige heffing afhoudt.

Fondsen met hoger rendement

Al Fonds had het al opgemerkt: de fondsen die DeGiro verkoopt, zijn niet dezelfde fondsen die we hier in België kopen. Het zijn varianten die specifiek bedoeld zijn voor de Nederlandse markt.

Dit vergt wat uitleg en een klein schema. De klant krijgt “gratis” advies van de bank (1). Ieder fonds rekent een zeker percentage beheerskosten aan(2), die dagelijks in de koersen worden verrekend. Je ziet die kosten niet, maar je betaalt ze wel. Ongeveer de helft van die kosten blijven bij de fondsbeheerder. De fondsbeheerder stort andere helft door naar de bank of broker(3). Die laatste kost heet de retrocessie of distributievergoeding en is een belangrijke vorm van inkomsten voor de bank die je fondsen voor je bijhoudt. Het gratis advies van de bank is dus niet zo gratis als je denkt.

In Nederland worden die distributievergoedingen vanaf 2015 definitief verboden, vanuit het idee dat de bank te weinig onafhankelijk advies kan leveren indien ze door de fondsbeheerder betaald worden.

Als gevolg van het verbod zijn er in Nederland fondsvarianten op de markt zijn gekomen zonder distributievergoeding en dus met lagere beheerskosten. De eerste berekeningen van Al Fonds tonen aan dat deze fondsen beduidend hogere rendementen bieden dan hun tegenhangers in België.

Voor de Belgische fondsenbelegger is het dus een niet te versmaden voordeel om via DeGiro toegang te krijgen tot die Nederlandse fondsenmarkt.

Gratis bestaat wel … of toch niet?

In Nederland zijn retrocessies verboden, maar banken moeten wel ergens inkomsten vandaan halen. Meestal passen de banken een “service fee” toe, voor het advies dat ze geven en/of het bijhouden van de fondsen.

Die service fee, die rechtstreeks aan de klant wordt aangerekend, maakt volgens sommigen het voordeel van de verlaagde beheerskosten zo goed als ongedaan. Dit lijkt ook niet onlogisch, de banken zijn geen liefdadigheidsinstellingen en willen immers nog een centje verdienen aan hun klanten.

DeGiro rekent echter geen instapkosten en geen service fee aan voor hun kernselectie van fondsen. Dit betekent dat ze dus letterlijk niets verdienen aan die klanten. Dit lijkt geen duurzaam business model, en lijkt op termijn niet vol te houden.

De vraag stelt zich dus of DeGiro dit doet als lokkertje om later toch een service fee toe te passen.

Uitlenen van effecten

We hebben de algemene voorwaarden van DeGiro uitgeplozen en stootten op een opmerkelijke passage: DeGiro heeft het recht om jouw effecten tijdelijk uit te lenen aan derden.

Het uitlenen van effecten is niet ongewoon in de financiële wereld en wordt gebruikt om geld te verdienen bij dalende koersen (“shorten”). Het gebeurt meestal met aandelen, maar kan in theorie ook met ETF’s of fondsen (hoewel DeGiro hier erg vaag over is). We leggen dit mechanisme uit met een vereenvoudigd voorbeeld.

Stel dat jij denkt dat een bepaald effect (aandeel, fonds, …, met een koers van bv. 100 euro) in waarde zal dalen, maar je bezit dat effect niet. Je vraagt aan de bank om het effect tijdelijk te lenen voor een vergoeding van 2 euro. Je verkoopt het voor 100 euro en wacht tot het gedaald is. Je koop het effect terug voor bv. 90 euro en bezorgt het terug aan de bank. De eigenaar van het effect heeft niets gemerkt, jij hebt 8 euro winst gemaakt en de bank 2 euro. Iedereen tevreden.

Maar stel nu dat er in het bovenstaande iets verkeerd loopt. Indien het effect sterk stijgt i.p.v. daalt, dan heeft de lener misschien onvoldoende geld om het effect terug aan te kopen. Of de lener gaat failliet. Je begrijpt dat er aan dit systeem nogal wat risico’s kleven. Meestal vraagt de bank aan de lener dan ook om een onderpand te geven, zodat het risico beperkt wordt. Bij DeGiro is dat onderpand 104% van de waarde, maar bij onverwachte koersbewegingen zou dit wel eens niet kunnen volstaan.

Op deze website hebben we al verschillende malen uitgelegd dat je als belegger altijd eigenaar blijft van je effecten, ook als je bank failliet gaat. Dit is bij DeGiro ook zo, behalve indien je effecten worden uitgeleend. Er is dus niet op ieder ogenblik een vermogensscheiding en je bent dus niet altijd eigenaar van je eigen effecten. Dat draagt toch wel een hoger risico met zich mee. Binckbank doet dit bijvoorbeeld nooit, Lynx doet dit wel.

Als klap op de vuurpijl, lezen we ook nog dat sommige effectenbewaarbedrijven (of zgn. custodians) die DeGiro hanteert, ook een gebruiksrecht hebben op je effecten. Ook dan is er geen vermogensscheiding, met het risico volledig voor de klant. Als het verkeerd loopt, dan worden de verliezen afgeschreven over alle klanten waarvan er effecten bij die derde partij geparkeerd staan.

DeGiro laat ons wel weten dat er een zgn. “DeGiro Custody account” bestaat, waarbij jouw effecten niet uitgeleend worden, tenzij je gebruik maakt van de debet diensten. Ook ben je in dit geval wel beschermd(!) tegen het falen van de effectenbewaarfirma’s (custodians), iets wat anders dus niet het geval is.

Met een DeGiro Custody account gaan hogere tarieven gepaard, die je in een afzonderlijke tarievenlijst op de site van DeGiro kan vinden. Bestudeer die tarieven goed, want we lezen bv. dat er een vergoeding wordt aangerekend voor het uitbetalen van coupons en dividenden.

Conclusie: het vrijwel onmogelijk is om het exacte risico in te schatten van het uitlenen van effecten door DeGiro en het gebruiksrecht door de effectenbewaarbedrijven, we weten enkel dat die risico’s volledig door de klanten worden gedragen. In een financiële wereld waar niets nog zeker is, kan je dit best vermijden door het openen van een custody account.

Buitenlandse rekening

Als je belegt bij de online Broker DeGiro, dan beschik je over een buitenlandse rekening. Je moet dit verplicht aangeven in je belastingbrief.

Is het erg als je bij de fiscus gekend staat als bezitter van een buitenlandse rekening? Op zich zijn daar geen directe gevolgen aan verbonden.

Maar de fiscus gebruik wel een “datamining” programma dat bepaalt of en wanneer je aan een grondige controle wordt onderworpen. Dat programma weegt allerlei parameters af op zoek naar potentieel verdachte activiteiten. Welke parameters dit programma gebruikt wordt strikt geheim gehouden, maar ik kan me best voorstellen dat het bezit van een buitenlandse rekening de “foefel”-score wat verhoogt.

En al heb je niets te verbergen (je geeft toch netjes het teveel aan intresten op je spaarrekeningen aan?), dan blijft zo een controle een vervelend iets wat je liever vermijdt.

Geen bank

DeGiro is geen bank maar een stichting. De cash op je beleggingsrekening valt dan ook niet onder het depositogarantiestelstel.

Omdat DeGiro geen bank is, wordt er op de beleggingsrekening in feite geen cash bijgehouden. Alle stortingen worden onmiddellijk (gratis) belegd in een geldmarktfonds, tot je het nodig hebt voor een belegging. Op die manier wordt vermeden dat het geld op de balans komt van DeGiro waardoor het altijd jou eigendom blijft.

Dit vormt dus a.h.w. een alternatief voor de depositogarantie. Geldmarktfondsen dragen een zeer laag risico, maar het risico is wel niet nul.

Samenvatting

We vatten dit toch wat lange artikel even samen:

1. Bij DeGiro betaal je geen beurstaks, en dit levert een flinke besparing op qua kosten. Maar volgens de FOD Financiën is de beurstaks wel degelijk verschuldigd. Of dit enige consequenties heeft voor Belgische belegger, is een open vraag.
2. Roerende voorheffing en meerwaardetaksen moet je zelf aangeven in je belastingaangifte. Voor aandelen- en obligatiefondsen moet je de dividenduitkeringen zelf bijhouden, voor mixfondsen kan dit echter een vrij complexe aangelegenheid zijn.
3. De fondsvarianten bij DeGiro bieden een beduidend hoger rendement dan hun Belgische tegenhangers, en dat is een belangrijk voordeel.
4. DeGiro verdient schijnbaar niets aan de fondsen in hun kernselectie. Hoe kan men dit op lange termijn volhouden?
5. DeGiro leent de effecten van haar klanten uit tegen een vergoeding. Hier kleeft toch wel een beperkt risico aan vast. Je kan best kiezen voor een  DeGiro Custody Account waarbij dit niet het geval is. Hier staan wel hogere tarieven tegenover die je in een afzonderlijke prijslijst terug vindt op de site.
6. Lage Tarieven voor het beleggen op Europese beurzen of Amerikaanse Beurzen
7. Een rekening bij DeGiro moet je aangeven als buitenlandse rekening in de belastingaangifte.
8. DeGiro is geen bank en valt niet onder het depositogarantiestelstel. Cash op je beleggingsrekening wordt altijd belegd in een geldmarktfonds als alternatief voor de depositogarantie.

Conclusie

DeGiro is geen broker zoals een andere. Je moet hier toch wel zorgen dat je alle voordelen en risico’s naast elkaar zet en goed afweegt, voor je met hen in zee gaat. Een goed geïnformeerde belegger is er twee waard.