Effectenrekeningen of spaarrekeningen op twee hoofden

Net op een moment dat sommigen er alles aan doen om met hoge muren of hekken alle doorgangen af te sluiten om aan te tonen dat dit grondgebied van “ons” is en dat er geen doorkomen of aankomen aan is, wordt er gevraagd om effectenrekeningen of spaarrekeningen op twee hoofden ( of twee namen ) te openen. Diezelfde mensen doen er waarschijnlijk ook alles aan om hun tuin af te zomen met een hoge haag en liefst nog versterkt met een afrastering of hekken om aan te tonen: “da’s hier van mij !“

Ik kan me best voorstellen dat jij, ABC DEFGHIJ, het niet zo prettig vindt als je merkt dat al jouw spaargeld of effecten, en dat van je partner PQR STUVWYXZ, op een rekening staat die alleen haar of zijn naam draagt. Sommigen zullen daar zelfs erg grote (psychische) problemen mee hebben omdat ze vrezen dat ze daar vroeg of laat de dupe van gaan zijn.

Om het vervolg goed te begrijpen en te vermijden dat ik telkens die verwijzing opnieuw moet maken: het gaat hier over mensen die gehuwd zijn of wettelijk samenwonen met een contract van gemeenschap van goederen of gewoon zonder contract. En het gaat over spaar- en of effectenrekeningen die afgesloten zijn na het huwelijk of contract van wettelijk samenwonen. Helemaal achteraan het artikel kom ik hier nog specifiek op terug.

Waar ligt de oorsprong van die gedachte ?

Vroeger:  In het begin van mijn actieve loopbaan (eigenlijk nog niet zo heel lang geleden) was het nog algemeen aangenomen dat men geld kon onttrekken aan de (huwelijks)-gemeenschap door dat geld te investeren in een levensverzekering of spaarverzekering.

In Luxemburg, met zijn grondwettelijk bankgeheim, vond men het toen dé oplossing om een levensverzekering (Tak 21 of 23) af te sluiten op twee hoofden. Bij het overlijden van één van de verzekeringsnemers liep dat contract dan gewoon verder op de langstlevende zonder veel administratieve rondslomp. In België werd er dan toch wel vergeten zeker om dat contract op te nemen in de aangifte van de nalatenschap wat als effect had dat onze registratie het niet opnam in de aanslag van de successie. Eén van de vele redenen om een Luxemburgse verzekeraar te kiezen.

Even terzijde: verzekeringscontracten op naam van de overlevende partner werden meestal ook niet aangegeven als de andere partner kwam te overlijden.

Heden ten dage:  De laatste jaren is die “grens” verdwenen en dienen contracten op naam van de overlevende partner ook vermeld te worden in de aangifte van de nalatenschap. Ook is het niet meer opmerkelijk dat er vergoedingen dienen betaald te worden aan de partner voor bestaande groepsverzekeringen bij een echtscheiding, alhoewel dat die partner nergens bij naam genoemd wordt in dat contract en er ook nooit betrokken is bij geweest.

Ook die verzekering in Luxemburg op naam van twee hoofden is geen oplossing meer want het bestaan van zo’n verzekering dient elk jaar vermeld te worden op de belastingaangifte. Zou u dat toch vergeten zijn, dan gaat de Luxemburg (in het kader van de Europese uitwisseling van financiële gegevens) dat reeds gemeld hebben aan het meldpunt van onze Nationale Bank. De verzekering blijft bestaan bij overlijden van één van de verzekeringsnemers, maar niet onopgemerkt voor de successie. Dat is een deur die ze afgesloten hebben.

In de bankwereld was die deur al veel langer dicht of heeft ze nooit open gestaan. Ik heb het nooit geweten.

Terug bij de kern van de zaak:

Het kan dus prettig zijn of “eerlijker of opener”, noem het realistischer dat een spaar- of effectenrekening op twee namen staat, maar eigenlijk doet het er niet toe. Ik zou dan ook zeggen dat men er geen punt van leven of dood dient van te maken als een bank dat niet voorzien heeft in zijn computerprogramma. Bij een volgende update zou het kunnen in orde komen als de bank rekening heeft gehouden met de veelvuldige aanvragen of opmerkingen.

Als men weet dat men zo’n effectenrekening zonder veel poespas kan overdragen naar een andere bank, dan zullen er nog minder problemen zijn om die over te dragen van de ene persoon naar de andere binnen dezelfde bankinstelling. Ik vrees alleen dat je bij zo’n overdracht geen verwelkomingspremie gaat krijgen. Zeker niet bij een overlijden, maar kosten zullen er daar ook niet zijn bij de bank of broker.

Ook kan de partner bij een echtscheiding niet claimen dat die effectenrekening alleen van hem is omdat ze alleen op zijn of haar naam staat. Hij of zij gaat dat dienen te bewijzen (want alleen de naam op het bestand is niet voldoende) of anders met jou moeten delen.

Voor de vrijstelling van de effectentaks mag “een gezin” samen zowat 1.000.000 euro aan effecten bezitten. Er mag zelfs een effectenrekening zijn van 700.000 euro en eentje van 200.000 euro op de naam van de partner: er zal dan wel een woordje uitleg dienen gegeven te worden aan de bankinstelling waar die effectenrekening beheerd wordt.

Contracten of rekeningen afgesloten na het ontstaan van de gemeenschap en die toch eigendom blijven van één persoon:

Dit kan nog steeds bij bijvoorbeeld erfenissen of verkoop van eigen (reeds bestaand voor de gemeenschap) patrimonium. Men zal er echter alles dienen aan te doen om duidelijk te maken dat deze gelden niet hun oorsprong vinden in de gemeenschap en men laat de geldstromen best niet passeren via de gemeenschappelijke rekening.

Het bewijs ligt volledig in jouw handen want de man of de vrouw van de registratie zal er alles aan doen om dit toe te voegen aan het gemeenschappelijk vermogen.

De vrijstelling op die effectenrekening van 700.000 euro van hierboven gaat hier niet meer op. Ze zal echter wel meegeteld worden om te kijken hoeveel er samen is.

Hiervoor vragen om een effectenrekening op twee namen maakt daar onherroepelijk een einde aan. Maar daar gaat je partner zich dan weer goed bij voelen en het is een mogelijke ontsnappingsroute voor die taks op de effectenrekening die ik noG nergens heb vermeld zien worden.