Elke bankdirecteur moet een aantal uren voor de schoolbanken

“Liever mijn geld onder mijn matras dan het toe te vertrouwen aan een bank.” Als je zoiets opvangt zegt dat veel over de perceptie van het bankwezen. Maar je kan het de mensen niet kwalijk nemen, want als sector doen we nog altijd veel te weinig om uit te leggen waarmee we bezig zijn. Dat zegt Stijn Ceelen, de Country Manager van BinckBank België, die collega’s en experten uit de financiële wereld oproept om veel vaker en massaal voor de klas te gaan staan en leerlingen kennis te laten maken met elementaire geldzaken. (lees de opinie hieronder)

“Met aandelen ga je sowieso de dieperik in. Alle banken zijn dieven. En ze willen alleen maar het geld uit onze zakken halen.” Het zijn uitspraken die je onder andere op sociale media leest en die niemand echt vreemd in de oren zullen klinken. Maar het mag niet verbazen. De financiële crisis, de Arco affaire, Lernhout & Hauspie, de technologiezeepbel, het zijn historische momenten die allemaal tot die argwaan hebben bijgedragen. Maar tegelijkertijd zit er ook meer achter dan een paar rampverhalen, die vaak de positieve ondernemersverhalen overschaduwen.

Vorig jaar rond deze periode las ik in het nieuws dat één op de twintig Belgen financieel analfabeet is. Dat valt nog mee, dacht ik. En precies het tegenovergestelde schoot door mijn hoofd toen ik hoorde dat 36 procent wél financieel geletterd is. Zoveel, dacht ik. Het waren eerdere gesprekken met vrienden, familie, klanten die me toch anders deden vermoeden. De cijfers bleken afkomstig uit een studie van de KULeuven, waaruit finaal toch vooral bleek dat de geldkennis voornamelijk bij de hoogopgeleide man zit – nota bene met partner in een landelijke omgeving – die al jarenlang belegt. Met andere woorden: het gevoel dat het zeker niet de gemiddelde Belg is die voldoende weet heeft over financiële zaken, strookt met de werkelijkheid.

Dat het anders moet, is duidelijk. Niet dat we met z’n allen straks allemaal beursgoeroes moeten worden. Maar het is wel essentieel dat iedereen genoeg basiskennis heeft om goede, persoonlijke beslissingen te nemen in plaats van te berusten in standaard oplossingen zoals het spaarboekje. Iets wat de Belg nog altijd massaal doet. Alleen al bij de grootbanken dikten de spaarrekeningen in 2018 samen met ruim 8,6 miljard euro aan. En nee, het gros parkeerde z’n spaarcenten daar niet uit overtuiging, of voor de rente, maar omdat het een makkelijkheidsoplossing.

Het wordt tijd dat de banken, de overheid en het onderwijs de handen veel meer in elkaar slaan om de modale Belg financieel te onderwijzen. En écht te onderwijzen. Op een objectieve manier, zoals experten dat horen te doen. Op een manier waardoor de Belg voldoende basiskennis heeft om kritische vragen te kunnen stellen, om de eventuele voor- en nadelen van sommige financiële producten in te zien, de kosten te kennen en vooral om de juiste beslissingen te kunnen nemen.

Onlangs hebben we drie jonge mensen ieder 20.000 euro gegeven om er elk op een andere manier mee te beleggen. Dat is een experiment dat je niet constant kan doen en niet voor duizenden mensen. Maar je financiële experten af en toe met zachte hand aansporen om voor de schoolbanken te gaan staan, weliswaar in samenspraak met het onderwijs, dat moet perfect haalbaar zijn. Ik dring er bij onze eigen experten al jaren op aan. Niet om te verkopen, maar omdat je als bank of financiële speler ook een maatschappelijke rol hebt. Als onze experten dan terugkomen na zo’n lesuur, volgen er altijd verhalen. Jonge mensen stellen nu eenmaal vragen die je niet verwacht, schuwen de taboes niet. Maar dat maakt het juist zo interessant en het geeft de bankwereld een veel betere kijk op de échte wereld.

Een algemene financiële kennis moet standaard deel uitmaken van iedere basisopleiding, net zoals lezen, schrijven, wiskunde, talen en aardrijkskunde. Laten we als sector op dat vlak vooral ook in eigen boezem kijken. Het zou bovendien ook het belabberde imago van de hele financiële sector ten goede komen. Vertrouwen moet je nu eenmaal winnen, en dat doe je niet vanachter je bureau.

Dit artikel geeft ongenuanceerd de opinie van Stijn Ceelen, de Country Manager van BinckBank België.