Af en toe laten we een gastauteur aan het woord. Patrick Claerhout blogt regelmatig over financiele zaken op ethischbeleggen.com en we herpubliceren met plezier een opiniestukje van hem.
Verkeersgeleiding in druk bevolkte gebieden is een Gordiaanse knoop , waar velen zich niet meer aan wagen (sic), omdat het toch maar frustratie oplevert.In Gent is deze maand een nieuw verkeerscirculatieplan in voege gegaan. Dit plan werd ingevoerd om het onevenwicht tussen de suprematie van de auto en het leefcomfort van haar bewoners wat te herstellen. Er werd een grotere zone waarbinnen het autoverkeer geweerd wordt gecreëerd. Als het de Gentenaars (en de bezoekers van de stad) motiveert om gebruikt te maken van alternatieven als fiets en openbaar vervoer, is dat een goede zaak. Maar met een erg bescheiden bus- en tramaanbod (probeer maar eens ’s avond na een film nog naar de rand van de stad te geraken) én een niet-fietsvriendelijk wegennet (veel plaatsen zonder apart fietspad, putten, kasseien of tramsporen als hindernissen) is er nog werk aan de winkel.Er is m.i. hier een duidelijke parallel met de algemene gebrek aan daadkracht die er (wereldwijd) heerst mbt. de staatsschulden.Sinds mijn vorige artikel over de staatsschuld op ethischbeleggen.com is deze verder gestegen. Op moment van schrijven is hij nu € 426.879.568.129. Omgeslagen op iedere inwoner van België: € 39.567. Omgeslagen op iedere werkende inwoner van België: € 79.134. Dit betekent dat de schuld met 4,26 % gestegen is. In een periode waarin de inflatie ook een sprong maakte (+/- 3 %) kunnen we dat cijfer wel een beetje relativeren, maar toch weer niet te veel. Nu we op een dieptepunt van de rentecurve gekomen zijn én quasi iedereen er van uitgaat dat de rentes in de komende jaren geleidelijk zullen gaan stijgen, betekent het gewoon dat de put vergroot is en dat afbetalen ervan duurder zal gaan worden.De overheid gedraagt zich in feite als een persoon die zijn lening aflost door zijn kredietkaart te gebruiken.Vandaar dat ik het in de titel over een financieel circulatieplan heb. In feite draait men rond het probleem, zonder het op te lossen.Interessant is ook dat de bijgewerkte cijfers van de Duitse Stiftung Marktwirtschaft (16/11/2016) hierboven, waar men ook de impliciete schulden meerekent (verplichtingen die niet opgenomen zijn in de normaal gehanteerde statistieken, maar die toch op overheden rusten op basis van de engagementen die reeds genomen zijn binnen het beleid (uit verleden en heden) en die nu nog gelden).België blijft daar op plaats 25 hangen. Met een totale schuld van 603 % van het BNI, terwijl het gemiddelde van EU-landen slechts (?) 256 % bedraagt.De Belgische schuld bedraagt 6 x de totale toegevoegde waarde van alle diensten en goederen die er per jaar in België geproduceerd zijn. Als de overheid per 01/05/2017 geen verdere schulden maakt en al zijn bewoners en organisaties/bedrijven alle meerwaarde rechtstreeks overschrijven op een bankrekening van de overheid, zullen we per 01/05/2023 onze schuld bijna afbetaald hebben. Bijna, want onze schuldeisers vragen ondertussen ook rentevergoeding op hun uitstaande leningen.De lijst hierboven is om meerdere redenen confronterend. Vergelijk eens met de situatie in 2015, dan vallen een pak elementen op:Kroatië, Denemarken, Bulgarije, Tsjechië, VK en Luxemburg zijn er in geslaagd om op 1 jaar tijd hun gezamenlijke schuld met meer dan 1 x hun jaarlijks BNI te laten dalen. Ierland slaagde er zelfs in dit bijna met 4 x het jaarlijkse BNI te doen. De grote vooruitgang is hier wellicht vooral toe te schrijven aan de sterke economische groei in deze landen.Griekenland dat Europees zo geviseerd wordt klom van de 20e naar de 17e plaats en verminderde ook haar staatsschuld relatief drastisch.Frankrijk en Nederland halen ook betere cijfers dan in het verleden. Saneren en vooral optrekken van pensioengerechtigde leeftijd zal daar wel voor iets tussen zitten.bij 9 op de 28 landen is de situatie verslechterd. Dat Italië (nochtans op plaats 5), Portugal (plaats 8) en Spanje (plaats 26) daar bij zijn stemt overeen met de verhalen die we uit de financiële pers kunnen optekenen. België zit helaas ook in dit rijtje.Duitsland, algemeen gezien als de sterkhouder binnen Europa, zag zijn positie slechts marginaal verslechteren. De sterke toevloed van vluchtelingen, die het land kende, zal hier wel mede verantwoordelijk voor zijn. Financieel lijkt de Wir Schaffen Das uitspraak van Frau Merkeldan ook te kloppen. Natuurlijk zijn er nog andere aspecten aan integratie verbonden.Landen uit het voormalige Oostblok doen het relatief goed in deze lijst. Reden hiervoor is wellicht dat deze erg veel financiële steun halen uit EU waardoor hun welvaart vlug groeit. En natuurlijk hebben zij ook minder uitgebouwde welzijnsvoorzieningen (pensioen, ….), waardoor de impliciete schulden er eerder klein zijn.…De staatshuishouding van Europa geraakt dus maar niet op orde. De ECB deed er de voorbije jaren alles aan om de economie terug op gang te brengen. Door de lage rentes is wellicht het momentum bij enkele landen om krachtdadiger in te grijpen vruchteloos gepasseerd. Dit lijkt ook voor België op te gaan.Aangezien het gras aan de overkant niet groener is (staatsschuld in VS blijf ook stijgen terwijl President Trump wil investeren én belastingen verlagen), moeten we beseffen dat de overheidsschulden op 1 of ander moment als lijken uit de kast kunnen vallen op vloer van de financiële markten. Wat dit zal triggeren is onbekend. Een forse stijging van de rente?Om uit de impasse te geraken zijn er niet veel wondermiddelen:Beter budgetbeheer bij de overheid. Tegengaan van verspilling en achterhaalde concepten.Verhoging van de overheidsinkomsten door stimuleren van de economische groei, door betere inning/verschuiving/verhoging (?) van belastingen of taksenLaissez-faire : niets doen en de factuur doorschuiven naar de komende generaties.Soms wordt gezegd dat een hoge schuld niet echt een probleem is. De meeste mensen die een hypothecair krediet aangaan, lenen immers ook tot 3 à 4 keer hun jaarinkomen.Dat klopt natuurlijk. Maar meestal leent men pas in het besef dat er moet en kan afbetaald worden én is men er zich van bewust dat de keuze voor de aankoop/bouw van een woning, impliceert dat men zich een flink aantal jaren van alles zal moeten ontzeggen. Dit besef lijkt echter totaal afwezig te zijn in de politieke arena.Wat zijn de gevolgen als de volle impact van de overheidsschuld gezien wordt en de markten reageren? Wellicht een collectieve verarming voor de bewoners. Maar welke vorm/vormen deze zal aannemen is koffiedik kijken.Voor iedere jongeling tussen 0 en 65 jaar betekent het alvast ook dat de veronderstelde pensioenspaarpot uit de 1e pijler (het pensioen dat door de overheid betaald wordt) absoluut niet gegarandeerd is. Laat staan dat er significante verhogingen te verwachten zijn. Een rondje bijkomend sparen/beleggen is dan aan de orde. Met alle stijgende ongelijkheid van dien nu blijkt dat 4 op de 10 Vlamingen niet eens kan sparen.Patrick Claerhout
Verkeersgeleiding in druk bevolkte gebieden is een Gordiaanse knoop , waar velen zich niet meer aan wagen (sic), omdat het toch maar frustratie oplevert.
In Gent is deze maand een nieuw verkeerscirculatieplan in voege gegaan. Dit plan werd ingevoerd om het onevenwicht tussen de suprematie van de auto en het leefcomfort van haar bewoners wat te herstellen. Er werd een grotere zone waarbinnen het autoverkeer geweerd wordt gecreëerd.
Als het de Gentenaars (en de bezoekers van de stad) motiveert om gebruikt te maken van alternatieven als fiets en openbaar vervoer, is dat een goede zaak. Maar met een erg bescheiden bus- en tramaanbod (probeer maar eens ’s avond na een film nog naar de rand van de stad te geraken) én een niet-fietsvriendelijk wegennet (veel plaatsen zonder apart fietspad, putten, kasseien of tramsporen als hindernissen) is er nog werk aan de winkel.
Er is m.i. hier een duidelijke parallel met de algemene gebrek aan daadkracht die er (wereldwijd) heerst mbt. de staatsschulden.
Sinds mijn vorige artikel over de staatsschuld op ethischbeleggen.com is deze verder gestegen. Op moment van schrijven is hij nu € 426.879.568.129. Omgeslagen op iedere inwoner van België: € 39.567. Omgeslagen op iedere werkende inwoner van België: € 79.134. Dit betekent dat de schuld met 4,26 % gestegen is. In een periode waarin de inflatie ook een sprong maakte (+/- 3 %) kunnen we dat cijfer wel een beetje relativeren, maar toch weer niet te veel. Nu we op een dieptepunt van de rentecurve gekomen zijn én quasi iedereen er van uitgaat dat de rentes in de komende jaren geleidelijk zullen gaan stijgen, betekent het gewoon dat de put vergroot is en dat afbetalen ervan duurder zal gaan worden.
De overheid gedraagt zich in feite als een persoon die zijn lening aflost door zijn kredietkaart te gebruiken.
Vandaar dat ik het in de titel over een financieel circulatieplan heb. In feite draait men rond het probleem, zonder het op te lossen.
Interessant is ook dat de bijgewerkte cijfers van de Duitse Stiftung Marktwirtschaft (16/11/2016) hierboven, waar men ook de impliciete schulden meerekent (verplichtingen die niet opgenomen zijn in de normaal gehanteerde statistieken, maar die toch op overheden rusten op basis van de engagementen die reeds genomen zijn binnen het beleid (uit verleden en heden) en die nu nog gelden).
België blijft daar op plaats 25 hangen. Met een totale schuld van 603 % van het BNI, terwijl het gemiddelde van EU-landen slechts (?) 256 % bedraagt.
De Belgische schuld bedraagt 6 x de totale toegevoegde waarde van alle diensten en goederen die er per jaar in België geproduceerd zijn. Als de overheid per 01/05/2017 geen verdere schulden maakt en al zijn bewoners en organisaties/bedrijven alle meerwaarde rechtstreeks overschrijven op een bankrekening van de overheid, zullen we per 01/05/2023 onze schuld bijna afbetaald hebben. Bijna, want onze schuldeisers vragen ondertussen ook rentevergoeding op hun uitstaande leningen.
De lijst hierboven is om meerdere redenen confronterend. Vergelijk eens met de situatie in 2015, dan vallen een pak elementen op:
De staatshuishouding van Europa geraakt dus maar niet op orde. De ECB deed er de voorbije jaren alles aan om de economie terug op gang te brengen. Door de lage rentes is wellicht het momentum bij enkele landen om krachtdadiger in te grijpen vruchteloos gepasseerd. Dit lijkt ook voor België op te gaan.
Aangezien het gras aan de overkant niet groener is (staatsschuld in VS blijf ook stijgen terwijl President Trump wil investeren én belastingen verlagen), moeten we beseffen dat de overheidsschulden op 1 of ander moment als lijken uit de kast kunnen vallen op vloer van de financiële markten. Wat dit zal triggeren is onbekend. Een forse stijging van de rente?
Om uit de impasse te geraken zijn er niet veel wondermiddelen:
Soms wordt gezegd dat een hoge schuld niet echt een probleem is. De meeste mensen die een hypothecair krediet aangaan, lenen immers ook tot 3 à 4 keer hun jaarinkomen.
Dat klopt natuurlijk. Maar meestal leent men pas in het besef dat er moet en kan afbetaald worden én is men er zich van bewust dat de keuze voor de aankoop/bouw van een woning, impliceert dat men zich een flink aantal jaren van alles zal moeten ontzeggen. Dit besef lijkt echter totaal afwezig te zijn in de politieke arena.
Wat zijn de gevolgen als de volle impact van de overheidsschuld gezien wordt en de markten reageren? Wellicht een collectieve verarming voor de bewoners. Maar welke vorm/vormen deze zal aannemen is koffiedik kijken.
Voor iedere jongeling tussen 0 en 65 jaar betekent het alvast ook dat de veronderstelde pensioenspaarpot uit de 1e pijler (het pensioen dat door de overheid betaald wordt) absoluut niet gegarandeerd is. Laat staan dat er significante verhogingen te verwachten zijn. Een rondje bijkomend sparen/beleggen is dan aan de orde. Met alle stijgende ongelijkheid van dien nu blijkt dat 4 op de 10 Vlamingen niet eens kan sparen.
Patrick Claerhout
Jaren geleden had ik niet veel interesse in financiele zaken, en vertrouwde vooral op mijn bankiers. Af en toe werd ik naar het kantoor geroepen waarbij de bankier vertelde dat ik best product X verkocht en het veel betere product Y aankocht. Wat ik dan vaak deed. Enkele malen haalde ik een bescheiden winst, af en toe ook wat verlies. Stilaan begon ik te beseffen dat ik de touwtjes in eigen handen moest nemen, wilde ik betere rendementen halen.
Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.
“Maar meestal leent men pas in het besef dat er moet en kan afbetaald worden én is men er zich van bewust dat de keuze voor de aankoop/bouw van een woning, impliceert dat men zich een flink aantal jaren van alles zal moeten ontzeggen.”
Correctie, dat besef en bewustzijn is er op voorhand meestal niet, dat komt pas als blijkt dat de maandjes ‘kort’ op elkaar volgen. De huidige lage rentes zijn wat dat betreft echte valstrikken, op papier en zuiver wiskundig is een lening nu inderdaad veel voordeliger dan paar jaren geleden maar ipv hetzelfde bedrag te lenen en minder te betalen is voor de meesten de verleiding te groot om nog meer te ontlenen en hetzelfde te betalen als mochten de rentes hoger staan… En als ze dan ook nog eens gekozen hebben voor de goedkoopste jaarlijks variabele rentevoet tja….
Beste Patrick, Heeft U een idee voor Luxemburg waar ongeveer de schuld van 803 vandaan komt? Dit klein buurlandje staat op de laatste plaats en dit met een S&P credit rating AAA with stable outlook. mvg. Philip
Dag Philip,
Ik ben geen politicoloog, noch econoom.
Voor zover ik kan nagaan (dus niet echt zeker) heeft dit te ook te maken met de sociale bescherming van de Letzenburgers. Als ik goed geïnformeerd ben hebben zij ook een wettelijk pensioen dat opgebouwd wordt via een repartitiestelsel (we geven vandaag aan onze bejaarden uit wat er vandaag in de pot van sociale bijdragen komt door pensioenheffingen op de werkenden van vandaag) en niet via een kapitalisatiestelsel. Volgens recente studies is het gemiddeld wettelijk pensioen in Luxemburg hoger dan dit in België. En volgens de laatste gepubliceerde Europese cijfers over levensverwachting leven ze in de steek van Echternach iets langer dan hier.
Sinds 2007-2008 weten we natuurlijk ook de een rating slechts een inschatting is en niet noodzakerlijkerwijs correct is. En ik neem aan dat S&P vooral rekening houdt met de expliciete staatsschuld. Als wij het over de Belgische staatsschuld hebben, hebben we het meestal ook maar over deze expliciete schuld die boven de 100 % van BNI is en volgens Maastrichtnormen naar > 60 % zou moeten evolueren.
Het verschil tussen impliciete – en expliciete staatsschuld wil ik even verduidelijken met een persoonlijke kredietaanvraag die je bij je bank zou neerleggen. Als je aan je bank mededeelt dat je reeds een autolening lopen hebt is dit een expliciete schuld. Dat belet je echter niet dat je daarnaast nog een overeenkomst hebt met je vriendin (m/v) dat je haar nog voor 15 jaar helpt om een put die ze ooit gegraven heeft te delgen en dat je daar maandelijks € 500 voor stort. Dit een impliciete schuld. Als de bank bij NBB checkt welke leningen u hebt lopen, zal ze zeker op uw autolening stoten. De lening aan uw vriendin is een engagement die je zelf genomen hebt en die niet boven water komt, tenzij je daar zelf open over bent. Voor kredietgever is het echter belangrijk om alle gegevens te kennen om tot een correcte waardering te komen.
De expliciete staatsschuld van Luxemburg oogt erg goed vandaar de AAA rating wellicht. Stable outlook kan te maken hebben met feit dat S&P de economische groei voldoende hoog en het beleid voldoende stabiel acht om verder af te bouwen/niet verder te laten ontsporen.
hmmm, ik vind die impliciete schuld toch ook maar wat onduidelijk. Voor luxemburg lijkt me dat compleet onmogelijk op basis van hun pensioenstelsel. zelfs zal ze iets ouder worden dan ons en wat meer krijgen, kunnen ze met 500.000 inwoners nooit zoveel pensioen opdoen. En Ierland nog meer; en dan Italië zou netto impliciet cash hebben. Echt vreemd. Gezien ierland erbij staat bij die zeer hoge impliciet schuld ligt de verklaring misschien eerder bij de garanties die de staat heeft gegeven voor hun banksector. Dat is denk ik ook wel het geval voor luxemburg (en dus ook België). Dat zou misschien een verklaring zijn, maar ik zou verwachten dat de auteur dit toch een stukje dieper onderzoekt alvorens er teveel conclusies aan vast te knopen. Wat niet wil zeggen dat het geen 5 voor 12 zou zijn voor het Belgische schuldhuishouden
Beste Mattias,
Ik sluit niet uit dat in de impliciete schuld de overheidsgaranties die aan banken gegeven zijn een rol spelen. En de impliciete schuld is misschien op diverse vlakken een onduidelijk gegeven. M.i. neemt dit niet weg dat die benadering een ander licht werpt op de klassieke benadering. De geciteerde stichting (een onafhankelijke denktank, zoals er in België ook enkele zijn) geeft geen verklaring voor situatie in Italië. Voor deze van Ierland wijst ze voornamelijk op verandering van gebruikte rekenmethode en gestegen productiviteit. Voor Luxemburg …”vor allem aus einem zu großzügigen Rentensysteem, das auf Dauer nicht zu finanzieren sein wird”. Lijkt me toch op pensioenen te slaan. Het aantal bewoners doet daar niet veel aan, omdat BNI toch een procentuele benadering is. De welvaart die 500.000 mensen (niet) produceren moet omgeslagen worden over 500.000. Deze die 500.000.000 mensen (niet) produceren moet omgeslagen worden over 5000.000.000 mensen. Laten we voor de rest gerust van mening verschillen. “Du chox des idées jailliet la lumière”. Ik kan er perfect mee leven dat de suggesties die ik gaf als duiding waarom de situatie in bepaalde landen anders is, niet door gedegen studies mijnerzijds onderbouwd zijn.
Met één belangrijk aspect wordt in het artikel geen rekening gehouden: de Belgische overheidsschuld is voor een groot deel een schuld van België aan Belgen !
Beste,
Volgens mijn vriend Google was bijna de helft van de staatsschuld in 2012 in handen van de Belgen. Dit was nadat de operatie Letermebon uitgevoerd was. Inmiddels is deze op vervaldag gekomen en ik durf er mijn hoofd op verwedden dat weinig Belgen herbelegd hebben in onze overheidsschuld, gezien de beweegredenen om in te stappen op de Letermebon het extreem hoge (risicoloze) rendement was en niet vaderlandsliefde. Als een schuld in handen van de bevolking is (in 2017 voor Denemarken: 100 %), dan is men als land minder gevoelig voor hobbels op de financiële markten. Daarentegen zijn de binnenlandse kredietgevers niet vrij van risico. Met 1 pennentrek kan men dan bijv. de vergoeding op die schuld aanpassen. Niet dat dit in België gebeurt natuurlijk. Hier is onze roerende voorheffing al jarenlang stabiel 🙂 . Was trouwens wel opvallende dat de Letermebon hier een speciale behandeling kreeg.
Misschien was het enkele jaren geleden nog waar dat de staatsschuld voor de helft in handen van de Belgen was. Maar door de interventies van de ECB en de verstrengde kapitaalnormen zijn banken, verzekeraars en andere institutionele beleggers sterk aangemoedigd om staatspapier op hun balans te zetten.
Ik heb er niet direct cijfers over gevonden, maar denk dat het grootste deel van de schuld nu in handen van die institutionele beleggers zal zitten. Relativerende berichten dat we eigenaar zijn van onze eigen schuld horen we de laatste jaren toch niet meer.
© 2012 - 2022 MijnKapitaal.be
