Geopolitieke Risico’s – Wat zijn de gevolgen op de Financiële Markten?

Geopolitieke risico’s leiden tot een verhoogde risicoaversie bij beleggers. Ze drukken de rendementen op de aandelenmarkt in alle gevorderde economieën, terwijl het rendement van de tweejarige Treasury daalt. Ook de kapitaalstromen worden erdoor beïnvloed, in die zin dat er minder naar opkomende markten en meer naar ontwikkelde markten gaat. In lijn met de economische vertraging bleek ook de olieprijs te dalen.

De analyse laat zien dat de economische activiteit en de financiële markten meer te lijden hadden onder geopolitieke dreigingen dan onder feitelijke gebeurtenissen (zoals het uitbreken van een oorlog of de invoering van sancties). Dat komt omdat dreigingen de onzekerheid en het neerwaartse risico verhogen, terwijl feitelijke gebeurtenissen de onzekerheid beëindigen en tot beschermingsmaatregelen aanzetten. Dit bevestigt de veelgehoorde beurswijsheid: “Koop het gerucht, verkoop het bericht”.

Twee factoren die het geopolitieke risico vergroten

De opkomst van China

De opkomst van China kan zorgen voor geopolitieke spanningen. Over pakweg tien jaar zal China eenzelfde aandeel in het wereldwijde bbp hebben als de VS. Dit heeft grote gevolgen voor de relatie tussen beide landen, en vooral voor de manier waarop de VS zich opstelt ten opzichte van multilaterale akkoorden en organisaties.

De opkomst van het populisme

De opkomst van het populisme is ook een geopolitiek risico. De onderliggende oorzaak van het opkomende populisme is de stagnatie van de lonen en de toename van de ongelijkheid in de grote economieën. De populisten spelen op de onvrede in met een boodschap van economisch nationalisme, waarbij ze de economische malaise wijten aan de globalisering, en vooral import, de verplaatsing van werk naar het buitenland en immigratie. Dit leidt tot beleidsmaatregelen zoals protectionisme, de opzegging van handelsakkoorden en immigratiebeperkingen. Duidelijk is dat dergelijke maatregelen het politieke risico vergroten, omdat de internationale verhoudingen erdoor verschuiven en landen minder verbonden met en afhankelijk van elkaar worden.

Hoe reageren de markten in perioden van verhoogd geopolitiek risico?

Zoals gezegd kunnen geopolitieke spanningen tot gevolg hebben dat de aandelenkoersen dalen en de rendementen van als veilig beschouwde beleggingen stijgen.

Tabel 1: Cumulatief rendement als reactie op geopolitieke gebeurtenis (%)

Bron: Thomson, Schroders Economics Group. 14 mei 2019.

De bovenstaande tabel laat zien dat precies dit effect tijdens drie grote conflicten in de afgelopen 30 jaar optrad. Opgemerkt moet worden dat de aandelen in deze voorbeelden eerst daalden, toen de markten bezig waren het risico in te schatten, maar zich vervolgens binnen enkele maanden sterk herstelden.

Gisteren bespraken we de impact van de Brexit, de handelsoorlog met china.