Kapitaalbescherming uit de doeken gedaan

Producten met kapitaalbescherming bestaan er in alle vormen en kleuren en kunnen soms heel complexe producten zijn. We hebben er al verschillende op MijnKapitaal besproken.

Maar hoe werkt kapitaalbescherming nu precies? En kunnen we het rendement van die producten voorspellen ?

Kapitaalbescherming of kapitaalgarantie ?

Je merkt dat we het woord kapitaalbescherming hanteren, en niet het woord kapitaalgarantie.  De uitgevers van producten bieden immers zelden een formele garantie dat je je geld terug ziet.

Het product zelf bevat wel een financieel mechanisme dat toelaat om je geld te recupereren en dit heet dan kapitaalbescherming.

Kapitaalbescherming: het principe

Het principe achter kapitaalbescherming is in feite heel eenvoudig en iedereen kan dit begrijpen.

Stel dat je 1.000 euro op een spaarrekening plaatst aan 2%, dan heb je na 1 jaar 1.020 euro, na 2 jaar 1.040 euro (*) enz… en na 5 jaar 1.104 euro. Iedereen is nog mee ? Mooi.

Stel dat je nu 906 euro op dat spaarboekje plaatst aan 2%. Dan krijg je na 1 jaar 924 euro, na 2 jaar 942 euro … en na 5 jaar 1.000 euro !

Magie ? Neen, we hebben achter de schermen uitgerekend welk bedrag je moet nemen om na 5 jaar een bedrag van 1.000 euro te bekomen.

Stel dat je nu 1.000 euro wil beleggen, dan kan je dus 906 euro aan 2% op je spaarrekening zetten en 94 euro beleggen in bv. aandelen. Na 5 jaar heb je altijd je geld terug.

En dat is het principe van kapitaalbescherming. Meer niet.

Bij echte producten wordt je kapitaal in twee stukken verdeeld: het zgn. ‘garantiedeel’ wordt belegd in een veilige obligatie. Het ‘rendementsdeel’ wordt dan in een risicovolle belegging geïnvesteerd.

Een voorbeeld anno 2007

We illustreren dit even aan de hand van een heel eenvoudig, fictief product.

Ons product belegt in aandelen, heeft een looptijd van 5 jaar en biedt kapitaalbescherming. Voor de eenvoud rekenen we zonder instapkosten of roerende voorheffing.

Als je 1.000 euro belegt in dit product, dan zal de uitgever 803 euro in een obligatie van 4,5% stoppen. Na 5 jaar levert dit precies 1.000 euro, dus is je kapitaal gegarandeerd.

Van je 1000 euro, rest dus 197 euro om daadwerkelijk te beleggen in aandelen. Wat kan ons product dan opbrengen ? We bekijken dit met enkele simulaties, waarbij we het rendement van de aandelen laten variëren van -50% tot +50% (*).

De rendementen van ons fictieve product zijn niet om over naar huis te schrijven. Pas indien de aandelen het heel goed doen (+50%) is het netto rendement hoger dan dit van onze obligatie van 4,5%.

Echte producten zullen daarom niet beleggen in aandelen, maar in zgn. afgeleide producten zoals opties. Door complexe combinaties van deze producten, kan je een veel hoger rendement halen dan met de aandelen zelf. Omgekeerd kan men met deze producten ook heel snel alles kwijt raken. Dan hou je enkel het garantiedeel van je belegging over.

Een voorbeeld anno 2013

Zelfde voorbeeld als hierboven, maar onze veilige obligatie brengt nu nog 2% op.  We investeren noodgedwongen 906 euro in de obligatie en stoppen ‘slechts’ 94 euro in onze risicovolle belegging (*).

Je ziet het: zelfs met een flink stijging van onze risicovolle belegging, is het resultaat bijzonder mager.

De belangrijkste oorzaak ? Door de huidige lage rentes, gaat slechts een klein deel naar onze investering in aandelen. Het rendementsdeel weegt dus te weinig door in onze belegging. De kans is erg groot dat je eindrendement lager of ongeveer gelijk is aan de marktrente.

En in de praktijk hebben we dan ook nog te maken met instapkosten, roerende voorheffing en taksen, die het rendement nog verder aanvreten.

Kan het beter?

Wegens de lage rente op spaarrekeningen, schuiven de banken fondsen met kapitaalbescherming als alternatief naar voor. Maar net door die lage rente, is de winstkans met deze producten niet significant hoger dan het rendement op een spaarrekening. En vaak zelfs een stuk lager.

En dat durven we te beweren over de meeste producten met kapitaalbescherming, zelfs zonder deze ooit te hebben gezien. Een hoger rendement is enkel mogelijk in drie gevallen:

1. men kiest voor een zeer risicovolle constructie op het rendementsdeel (“een grotere hefboom” voor de kenners). Maar dan is ook de kans groter dat je uiteindelijk eindigt zonder enige winst.
2. men kiest voor een meer risicovolle obligatie op het garantiedeel. Maar dan is ook de kans groter dat je alles kwijtspeelt als het grondig verkeerd gaat met de uitgever van die obligatie.
3. men gaat voor een veel langere looptijd, bv. 8 jaar. Je geld zit dan wel heel lang vast in dit product en je kan niet herbeleggen als de rente stijgt.  Ook is de kans groter dat de beurzen een dipje kennen tijdens die looptijd. Indien het product vervolgens terugvalt op de kapitaalbescherming, dan heeft de inflatie na 8 jaar ongeveer 15% tot 20% van je koopkracht weggevreten. Echt beschermd is je geld dus niet.

Conclusie

Met de huidige lage rentevoeten, is het voor uitgevers van producten met kapitaalbescherming heel moeilijk om een product te maken dat een goede kans biedt op een mooi rendement. We hebben er het afgelopen jaar in ieder geval geen gevonden.

We pleiten daarom om echte fondsen te kopen, zonder kapitaalbescherming. Dat is de enige manier om je rendement te verhogen.

Wie dat niet ziet zitten, laat op dit ogenblik best zijn geld op de spaarrekening staan.  Niet ideaal, maar de kans is groot dat je daar over een periode van bv. 5 jaar beter mee af bent dan met een fonds met kapitaalbescherming.

(*)Alle getallen in dit voorbeeld zijn afgerond voor educatieve redenen.